تولید صنعتی محصول سلولهای اپیتلیال رنگدانهدار شبکیه تمایز یافته از سلولهای بنیادی جنینی انسانی
کاربردها و مصارف:تولید سلولهای اپیتلیال رنگدانهدار شبکیه برای درمان دیستروفی ماکولا
نام واحد:پژوهشگاه رویان
نحوه تماس و ثبت سفارش:www.royaninstitute.org
مصرف کنندگان: کلینیک های تخصصی چشم پزشکی
گروه های استفاده کنندگان(گیرندگان خدمات):
اطلاعات هماهنگ کننده:23562000
اهداف اجرای طرح ( مشکلات، نیازهای موجود در جامعه، صرفه جویی ارزی، .......):
هدف طرح حاضر تولید سلولهای اپیتلیال رنگدانهدار شبکیه برای درمان دیستروفی ماکولا وابسته سن است.
دیستروفی ماکولا نوعی بیماری چشمی وابسته به سن است که باعث از بین رفتن بینایی می شود. دیستروفی های ماکولا، شبکیه چشم را درگیر می کند. اگر بخواهیم دقیق تر بگوییم این بیماری به سلولهای ماکولا یا لکه زرد شبکیه آسیب می رساند. ماکولا مسئول تامین دید مرکزی و دقیق چشم است. زمانیکه ماکولا آسیب ببیند، بینایی فرد در نگاه مستقیم به روبرو دچار اختلال می شود؛ در نتیجه رانندگی، مطالعه و فعالیت های روزمره که نیاز به دید دقیق مرکزی دارند با مشکل مواجه می شود
در دیستروفی ماکولا، رنگدانه ای در سلول های ماکولا تولید می شود. در طی زمان، ممکن است این مواد به سلول هایی که برای دید دقیق حیاتی هستند، آسیب بزند. در اغلب موارد بینایی فرد مبتلا مختل و تار می شود. معمولا دید جانبی در افراد دچار دیستروفی های ماکولا دست نخورده باقی می ماند و این افراد کور کامل نمی شوند. متاسفانه در حال حاضر دیستروفی ماکولا درمان موثری ندارد و با گذر زمان بینایی تدریجاً کم می شود. تحقیقاتی در باره استفاده از سلولهای بنیادی در درمان دیستروفی ماکولا و فواید بالقوه آن در جریان است. درواقع مطالعه حاضر با استفاده از سلولهای رنگدانه دار شبکیه که از سلولهای بنیادی جنینی تمایز یافته اند بدنبال درمان نابینایی حاصل از دیستروفی ماکولا است.
دستاوردهای حاصل از اجرای طرح:
در این مطالعه تمایز سلولهای رنگدانه دار شبکیه از سلولهای بنیادی جنینی در آزمایشگاه با موفقیت صورت پذیرفته است و
بی خطری و کارایی این سلولها در مدل حیوانی مربوطه به اثبات رسیده است.
وضعیت تولیدمحصول/فناوری در دنیا و جایگاه ایران در این موضوع:
تولید سلولهای بنیادی با رعایت استانداردهای بین المللی برای استفاده در کلینیک جزء فناوریهای نوپا در دنیا محسوب می‌شود . ایران نیز در کنار کشورهای پیشرو در این زمینه مانند آمریکا، استرالیا و ژاپن در حال توسعه سلول درمانی و تولید سلولهای مورد نیاز در شرایط استاندارد GMP است و پیشرفت چشمگیری در این زمینه داشته است. در مقایسه با کشورهای منطقه ایران در جایگاه اول قرار دارد.
در مورد محصول حاضر در دنیا هنوز محصولی به صورت تجاری ارائه نشده است و همه گزارشها در مراحل کارآزمایی بالینی هستند. و در صورت نهایی شدن این محصول جزء اولین محصولات سلولی برای درمان دیستروفی ماکولا ارائه خواهد شد.
جایگاه طرح به لحاظ سطح فناوری:
محصولات سلول‌درمانی جز، روشهای نوین درمانی در دنیا محسوب می‌شود بنابراین تولید محصولات سلولی با رعایت پروتوکل های بین المللی GMP جزء فناوری پیشرفته دسته بندی می‌شود.
مشخصات فنی:
سلولهای اپیتلیال رنگدانهدار شبکیه یکی از سلولهای تمایز یافته از سلول بنیادی رویانی انسانی است. با پیوند این سلولها میتوان تحلیل سلولهای گیرنده نوری را در بیماران مهار کرد و از کوری فرد جلوگیری کرد. سلولهای تمایز یافته تزریق شده به ناحیه زیر شبکیه چشم وارد بخش تحلیل یافته میشوند و ترمیم ایجاد میکنند. لازم به ذکر است که لایه RPE چشم انسان به واسطه یک غشا پایه اختصاصی به نام غشا پایه بوروخ، به یک سد خونی-شبکیه ای متصل است. این سد به واسطه مهار اختصاصی-آنتیژن، مانع پاسخ سیستم ایمنی سلولی و هومورال می‌شود در نتیجه سلولهای پیوندی RPE از رد پیوند به واسطه سیستم ایمنی فرد دریافت کننده سلول در امان میمانند.در حقیقت این تزریق سلولی علاوه بر جلوگیری ازپیشرفت بیماری و ادامه نابینایی، به بازگشت بینایی و بهبود عملکرد بینایی سنجی نیز کمک شایانی میکند.