پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی، بازوی فکری صنعت گردشگری خراسان رضوی

به گزارش روابط عمومی سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی، دکتر جواد براتی در خصوص ارتباط پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی با بخش خصوصی اظهار کرد: پژوهش در حوزه علوم انسانی با سایر حوزه‌ها تفاوتی اساسی دارد، اینکه متقاضی پژوهش‌های انجام شده در حوزه علوم انسانی،  بخش دولتی و حاکمیتی است و بخش خصوصی انگیزه کمتری در ورود به پژوهش‌های گردشگری دارد.

وی ادامه داد: جنس فعالیت‌هایی که در پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی انجام می‌شود از جنس زیرساخت‌های فکری و دانشی موردنیاز دولت است، به همین دلیل متقاضی عمده فعالیت‌های این پژوهشکده دولت و حاکمیت است و فضای ارتباطی با بخشی خصوصی نسبتاً محدود می‌باشد.

سرپرست پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی با بیان اینکه در عین حال ارتباط این پژوهشکده از سال گذشته با بخش خصوصی در برخی حوزه‌ها تقویت شده است، عنوان کرد: با توجه به اینکه صنعت گردشگری در مشهد در حوزه زیرساخت‌های اقامتی، دفاتر خدمات مسافرتی و حمل و نقل یک قطب در کشور محسوب می‌شود اما بخش خصوصی در این صنعت به نسبت خیلی از صنایع دیگر همچون صنایع غذایی، فولاد و ... ضیعف‌تر است.

به گفته عضو هیات علمی جهاددانشگاهی خراسان رضوی، بزرگترین سرمایه گذاران بخش خصوصی در صنعت گردشگری در مقایسه با صنایع خودروسازی، فولاد، نساجی و .. به لحاظ اقتصادی ضیعف‌ترند، از همین رو از ارتباط با بخش خصوصی نباید انتظار زیادی داشته باشیم، چون تحرک و تقویت در یک صنعت را معمولا بزرگان آن صنعت ایجاد می‌کنند که در صنعت گردشگری سرمایه‌گذاران خیلی قوی وجود ندارد.

براتی با بیان اینکه صنعت گردشگری در برابر نوسانات سیاسی و اقتصادی بسیار آسیب‌پذیر است در صورتی که سایر صنایع کشور چنین وضعیتی ندارند، گفت: از سوی دیگر اگر تحریم‌ها برداشته شود و برخی فشارهای بین‌المللی علیه ایران کاهش پیدا کند، صنعت گردشگری بیشترین رشد را نسبت به صنایع دیگر از خود نشان می‌دهد.

وی سرمایه‌گذاری در صنعت گردشگری را پرریسک دانست و یادآور شد: با توجه به مجموع دلایلی که به آن اشاره کردم بخش خصوصی با حوزه‌های پژوهشی علوم انسانی به سختی ارتباط می‌گیرد.

براتی از تلاش پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی برای ارتباط هرچه بیشتر با بخش خصوصی با وجود موانعی که در این زمینه وجود دارد سخن گفت و افزود: این پژوهشکده در قالب نشست‌ها و سمینارها از بخش خصوصی گردشگری دعوت به  عمل آورده است، به طور مثال در سال 1393 مرکز خدمات تخصصی گردشگری با هدف ارتباط مستقیم با بخش خصوصی و ورود پژوهش‌های ما به بازار راه‌اندازی شده است، این در حالی است که سایر حوزه‌های پژوهشی جهاددانشگاهی همانند این مرکز ارتباطی منسجم با بخش خصوصی ندارند.

سرپرست پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی از تاسیس یک شرکت مهندسی مشاوره بر اساس توانمندی اعضای این پژوهشکده خبر داد و اظهار کرد: بر اساس توان و ظرفیت‌های این پژوهشکده، گریدهایی برای این شرکت اخذ خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه بر اساس قانون برنامه هفتم توسعه و اجرای بندها و تبصره‌های این برنامه، نیازمند چنین شرکت‌هایی هستیم، یادآور شد: این شرکت کار مطالعاتی و نه پژوهشی را انجام می‌دهد و برای تمام کسانی که متمایل به سرمایه‌‎گذاری در صنعت گردشگری باشند می‌توانیم مطالعات بازار، شهرسازی، آماری، کالبدی و مالی آنها را انجام دهیم.

وی با بیان اینکه یکی از اقدامات ما از طریق این شرکت مهندسی مشاور، ورود به تولید برای خدمات بازار است، افزود: از ابتدای سال جاری ارتباطی با کانون هتلداران استان گرفته‌ایم و بنا داریم تا به صورت نهادینه شده با بخش خصوصی ارتباطات جدیدتری بگیریم.

براتی به تلاش برای ارتباط‌گیری این پژوهشکده با بخش خصوصی حوزه حمل و نقل اشاره کرد و گفت: در حوزه حمل و نقل هوایی سرمایه‌گذاران خوبی در مشهد قرار دارند با این وجود ارتباط ما با این بخش ساختاریافته نیست و فقط برای حضور در چند نشست از آنها دعوت کرده‌ایم.

عضو هیات علمی جهاددانشگاهی خراسان رضوی با بیان اینکه در سطح استان به بازوی فکری دولت در صنعت گردشگری خراسان رضوی تبدیل‌شده‌ایم، تصریح کرد: در طی 14 سال گذشته و از زمانی که پژوهشکده شکل گرفته، یکی از اهداف آن برندسازی و معرفی فعالیت‌هایمان به دولت بوده است که به هدف‌گذاری خود در این زمینه رسیده‌ایم و در حال حاضردر خراسان رضوی ارگانی وجود ندارد که پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی را در بخش حاکمیتی نشناسد.

سرپرست پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی با اشاره به اینکه این پژوهشکده از سال گذشته به عضویت ستاد خدمات سفر استان درآمده است، بیان کرد: پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی سال‌های طولانی نیز عضو کمیسیون گردشگری استانداری بوده‌ است، اما برای عرضه خدمات خود در سطح ملی و وزارتخانه باید به صورت جدی‌تری تلاش کنیم و یا با انجمن‌های گردشگری فعال در کشور ارتباط بگیریم.

وی با اشاره به اینکه از سال گذشته ارتباطاتی را با پژوهشگاه میراث فرهنگی آغاز کرده‌ایم که این تعاملات در حال تقویت شدن است، گفت: همچنین با مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز ارتباطاتی صورت داده‌ایم و تقویت تعاملات پژوهشکده با نمایندگان مجلس یکی از مهمترین برنامه‌های ما در سال جاری است چرا که نمایندگان نقش مهمی در نظام تصمیم‌گیری کشور دارند.

براتی ضمن ارزیابی مطلوب از ارتباطات این پژوهشکده با سایر واحدهای جهاددانشگاهی در سطح کشور، بیان کرد: در واحدهای جهاددانشگاهی استان گلستان، مازندران، گیلان، چهارمحال و بختیاری، اردبیل، کرمانشاه، فارس و خراسان شمالی گام‌هایی در حوزه گردشگری برداشته شده است که پژوهشکده گردشگری همراهی و همکاری در آن اقدامات داشته است. پژوهشکده گردشگری یا در نقش ناظر بوده، یا مشاور و یا مجری بطوریکه این شبکه‌سازی با حمایت دفتر مرکزی انجام گرفته است.

عضو هیات علمی جهاددانشگاهی خراسان رضوی تاکید کرد: مبنای ما برای ارتباط با بخش دولتی و خصوصی بر اساس قانون برنامه هفتم توسعه است که در برخی از  حوزه‌ها بخش دولتی و در برخی دیگر بخش خصوصی از خدمات ما بهره‌مند شوند.

وی در بخش دیگری از سخنانش ضمن تشریح نقاط ضعف و قوت رویکردهای فعلی برنامه‌ریزی گردشگری در مشهد، بیان کرد: تعدد متولی و تصمیم‌گیری در صنعت گردشگری یکی از بزرگترین مشکلاتی است در این صنعت با آن مواجه هستیم که این موضوع در شهر مشهد بسیار شدیدتر است.

براتی بر  ضرورت هماهنگی و هم‌افزایی به عنوان یک مساله جدی در صنعت گردشگری تاکید و تصریح کرد: البته در چند سال اخیر هم افزایی در این صنعت به ویژه در شهر مشهد به دلیل تشکیل و تقویت معاونت زیارت در استانداری خراسان رضوی افزایش پیدا کرده است اما در عین حال باید توجه داشت هم‌افزایی در این صنعت نیازمند درک متقابل میان دولت و بخش خصوصی است.

وی نوپا بودن صنعت گردشگری در بخش‌های آکادمیک و پژوهشی را از دیگر نقاط ضعف‌های گردشگری نسبت به سایر صنایع برشمرد و گفت: اولین مجلات علمی صنعت گردشگری دنیا مربوط به سه دهه پیش است، رشته‌های دانشگاهی در این زمینه نیز 4 دهه است که فعال شده است، بنابراین زیرساخت‌های فکری گردشگری در کشور  قدمت چندانی ندارد.

عضو هیات علمی جهاددانشگاهی خراسان رضوی در بخش دیگری از سخنانش فقدان اطلاعات دقیق و قابل اتکا در حوزه گردشگری را از معضلات و مسائل مهم این صنعت برشمرد و تاکید کرد: اگر در صنعت گردشگری داده‌ها و آمار متقن نداشته باشیم، انجام پژوهش در این صنعت دچار مشکل و در نتیجه برنامه‌ریزی دقیق برای این حوزه دشوار خواهد شد.

براتی خاطرنشان کرد: در گذشته در وزارت میراث فرهنگی دفتر آمار وجود داشت که آن را با دفتر بودجه ادغام کردند و عملا با این تصمیم مساله آمار در گردشگری که یک مساله جدی است به حاشیه برده‌ شد.

وی با اشاره به اینکه به لحاظ زیرساخت‌های مفهومی در گردشگری نیز ایرادات جدی داریم که باید آنها را برطرف کنیم، گفت: این زیرساخت‌های مفهومی مساله آمار در گردشگری را نیز تحت تاثیر قرار داده و باعث شده تا نتوانیم به طور مثال آمار دقیق و صحیحی از گردشگرانی که وارد کشور می‌شوند داشته باشیم.

سرپرست پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی تصریح کرد: در رابطه با اصلاح زیرساخت‌های مفهومی یک سری پیشنهادات از سوی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی به مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ارائه شده و پرسشنامه‌های تخصصی نیز طراحی شده است.

به گفته براتی، در صورتی که محدودیت‌های زیرساخت‌های نرم در صنعت گردشگری برطرف شود به راحتی به سقف 50 میلیون گردشگری ورودی در سال به ایران خواهیم رسید. اما رفع مشکلات موجود و ایجاد این زیرساخت‌ها، در کوتاه مدت ممکن نیست.

عضو هیات علمی جهاددانشگاهی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: گردشگری به لحاظ اقتصادی مانند صنعت نفت برای ما یک مزیت مطلق است ولی به دلیل اینکه بازایابی خوبی در دنیا نکرده‌ایم، درآمد از این صنعت در کشور ما بسیار ناچیز بوده است.