مرجعیت جهاددانشگاهی با تهیه سند ملی «راهبردی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی»

شانزدهم مردادماه امسال، جهاددانشگاهی به عنوان مولود مبارک انقلاب اسلامی، چهل و سه سال از حیات پر افتخار خود را پشت سر خواهد گذاشت. نهادی که از ابتدای فعالیت در سال 1359 همواره مصمم بوده تا با اعتماد به جوانان و اتکاء بر مدیریت جهادی الهام‌گرفته از ایمان اسلامی در راه عزّت و پیشرفت دانش بنیان کشور قدم بردارد.

امروز به مدد چهل‌وسه سال اقدامات جهادگران با زیربنای عمیق و اصیل ایمانی و دینی؛ این نهاد به ظرفیتی امیدبخش در جامعه تبدیل شده است که از دستاوردهای آن در حوزه‌های پزشکی، مهندسی و کشاورزی تا ارائه آموزش‌های تخصصی و اقدامات فرهنگی، عموم مردم ایران اسلامی بهره‌مند می‌شوند.

امسال مراسم چهل و سومین سالگرد تشکیل جهاددانشگاهی با شعار «جهاددانشگاهی الگوی پیشرفت؛ با ایمان، امید و اعتماد به جوانان» برگزار می شود که با در پیش بودن این ایام در گفت و گو با تعدادی از پژوهشگران جهادی به تشریح دستاوردهای دانش بنیان این نهاد پرداختیم.

دکتر حمید رمضانی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی در گفت و گو با روابط عمومی جهاددانشگاهی به مناسبت فرارسیدن چهل و سومین سالگرد تاسیس جهاددانشگاهی در رابطه با تهیه سند ملی «راهبردی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی» اظهار کرد: تهیه این طرح ملی به حکم جز 3 بند الف ماده 120 قانون برنامه ششم توسعه و با توجه به روند رو به افزایش سکونتگاه‌های غیررسمی(حاشیه ای) در کشور تهیه شده و رهبری مساله حاشیه نشینی را یکی از 5 ابر چالش کشور عنوان کرده است.

وی با اشاره به این که تهیه این سند در سال 1399 به جهاددانشگاهی محول و در نهایت در فروردین ماه 1402 در هیات دولت تصویب شد، گفت: از تاریخ ابلاغ آن، این سند مبنای سیاست‌گذاری، برنامه ریزی و اقدام در زمینه اسکان غیررسمی در کشور خواهد بود. در این سند برای دستگاه‌های اجرایی کشور در یک چارچوب نهادی هم‌پیوند، برنامه‌های مشخصی تعیین شده که با توجه به ظرفیت‌های انسانی و ساختاری جهاددانشگاهی و همچنین رسالت این نهاد انقلابی، فرصت مغتنمی فراهم شد تا جهاددانشگاهی در یک ابر مساله کشور، در سطح سیاست‌گذاری، برنامه ریزی و اقدام، برای خود مرجعیت و نقش کلیدی تعریف کند.

دکتر رمضانی با بیان این که از منظر قراردادی این طرح در سال 1402 انجام و مصوب شده است ادامه داد: برای تجاری سازی(بهره مندی) از ظرفیت‌های این سند، لازم است جهاددانشگاهی به عنوان مشاور تهیه آن در تعامل با دستگاه‌های اجرایی کلیدی(وزارت راه و شهرسازی، وزارت کشور و وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی) با هدف تحقق اهداف سند وارد تفاهم و گفتگو شود.

وی با بیان این که برنامه هفتم توسعه بهترین فرصت برای پذیرش و تحقق این نقش مهم است افزود: اقداماتی برای این مهم نیز انجام شده و پیشنهاد می شود سند توانمندسازی در برنامه هفتم توسعه به عنوان مبنا قرار گیرد.

مدیر گروه پژوهشی منظر شهری پپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی با اشاره به موانع پیشروی به سرانجام رسیدن اجرای این طرح گفت: مهمترین مانع، فقدان یک برنامه اقدام برای بهره‌مندی جهاددانشگاهی از ظرفیت‌های ایجاد شده این گونه طرح ها است. بنابراین پیشنهاد می‌شود یک کمیته متناسب با این طرح در معاونت پژوهشی تشکیل و بر اساس برنامه پیشنهادی مدیر طرح،‌ راهبری تجاری سازی آن انجام شود.

وی جهاددانشگاهی را یکی از پرظرفیت ترین نهادها برای تحقق روحیه «ما می توانیم» دانست و اظهار کرد: با توجه به ماهیت عملکردی جهاددانشگاهی(پیوند نظر (دانشگاه) و عمل(دستگاه‌های اجرایی))، این نهاد به خوبی می‌تواند موجب شکل‌گیری گفتمان مشترک پیرامون مسائل کلان در کشور شود تا از درون گفتمان مشترک، سیاست‌ها و برنامه‌های هم‌پیوند، هم‌افزا و اثر بخش شکل بگیرد.

دکتر رمضانی اظهار کرد: تجربه ماهوی و رویه‌ی این طرح کلان(تهیه سند ملی راهبردی) نشان داد که چگونه می‌توان با انجام یک طرح ملی مساله محور موجبات انباشت دانشی و تجربی را فراهم کرد.

وی تصریح کرد: منافع انجام این گونه طرح‌ها در سه بعد "ظرفیت‌سازی(تولید دانش، تربیت متخصص، و ...)"، "شبکه‌سازی(پیوند با دستگاه‌های اجرایی، صاحب‌نظران و حرفه‌مندان)" و نهادینه سازی(ترویج دانش، نشر دانش و ...) قابل بررسی است.

مدیر گروه پژوهشی منظر شهری پژوهشگاه علوم انسانی و مطلاعات اجتماعی در پایان بیان کرد: در صورت تحقق این سه بعد،‌ جهادانشگاهی پیرامون مساله مورد نظر، دارای مرجعیت خواهد شد.