سومین نشست‌ «تجربه نگاری محیط زیست» در رشت برگزار شد

به گزارش روابط عمومی سازمان جهاددانشگاهی گیلان  هادی مدبری‌، سرپرست پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی در سلسله نشست‌های «تجربه نگاری محیط زیست» که سومین نشست آن ۸ بهمن‌ماه با حضور خبرنگاران عضو خانه مطبوعات به میزبانی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی برگزار شد، با اشاره به ظرفیت‌های پژوهشکده محیط زیست اظهار کرد: پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی به عنوان یکی از هسته‌های تشکیلاتی – تحقیقاتی جهاد دانشگاهی کشور در راستای غنا بخشیدن به تحقیقات بنیادی و کاربردی محیط زیست از ارتباط و تعامل با رسانه‌ها استقبال می‌کند.

وی افزود: پژوهشکده محیط زیست با پنج گروه پژوهشی «محیط زیست محیطی»، «پایش منابع آب»، «مهندسی محیط زیست»، «فرآوری پسماند»، «مطالعات ناحیه‌ای» به‌دنبال حل مسائل زیست محیطی در حوزه‌های مختلف است.

مدبری با اشاره به توانمندی‌های علمی و تخصصی پژوهشکده محیط زیست گفت: ارزیابی اثرات زیست محیطی فعالیت‌های توسعه‌ای، رویکرد تجزیه و تحلیل سیستمی به اکوسیستم‌های طبیعی، بررسی تنوع زیستی گونه‌های گیاهی و جانوری، تصفیه و بازیافت پسماندهای خطرناک، طرح‌های جامع مدیریت پسماندهای صنعتی و بیمارستانی، پایش و پیش‌بینی تحولات کالبدی و فضایی از جمله توانمندی‌های پژوهشکده محیط زیست است.

سرپرست پژوهشکده محیط زیست جهاددانشگاهی در خصوص دستاوردهای پژوهشی بیان کرد: در طی سه سال گذشته مقالات علمی و پژوهشی و ISI و در این پژوهشکده بالغ بر ۱۰۰ عنوان بوده و همچنین بیش از ۵۰ عنوان کتاب منتشر شده است.

شبنم مقدمی عضو گروه پایش منابع آب پژوهشکده محیط زیست در این نشست گفت: انتشارات پژوهشکده محیط زیست فعالیت رسمی خود را از سال ۱۳۹۳ با توجه به نیاز روزافزون کشور به پژوهش و تحقیقات علمی در زمینه محیط زیست و برای اجرای بخشی از وظایف پژوهشی پژوهشکده آغاز کرد.

وی افزود: فعالیت‌های عمده انتشارات پژوهشکده محیط زیست جهاددانشگاهی عبارت است از تألیف و ترجمه و نشر کتاب‌های علمی در رشته‌های مختلف به خصوص حوزه محیط زیست، کشاورزی، منابع طبیعی و... است. مجله پژوهش و فناوری پژوهشکده محیط زیست در حوزه نشر مقالات و تحقیقات کاربردی در خدمت دانشجویان و دوستداران محیط زیست قرار دارد.

طوبی عابدی عضو گروه محیط زیست طبیعی پژوهشکده هم در این نشست با اشاره به مشارکت عمومی و سرمایه‌های اجتماعی در حفاظت محیط زیست اظهار کرد: مدیریت مشارکتی در حوزه محیط زیست به نگاه جامع و اجتماع محور برای جلب مشارکت‌های مردمی نیاز دارد که تحت تأثیر توانمندسازی جوامع محلی بوده و منجربه عملی کردن توسعه پایدار در بخش روستایی می‌شود.

وی با اشاره به اجرای برنامه ارتباطات، آموزش، مشارکت و آگاهی افزایی(CEPA)، گفت: به موجب ماده ۱۳ کنوانسیون تنوع زیستی اجرای CEPA منجربه تنظیم یک برنامه ارتباطات هدفمند، ایجاد تغییر در دیدگاه در مورد حفاظت، ارتقا و توسعه آموزش و جلب مشارکت عمومی می‌شود.

این پژوهشگر پژوهشکده محیط زیست با بیان این که سیپا منافع مشترک را در بین ذی‌نفعان برای حفاظت و بهره‌برداری از تنوع زیستی پایدار به ارمغان می‌آورد، تصریح کرد: مشارکت و آگاهی افزایی در حوزه حفاظت از محیط زیست شامل طیف وسیعی از ابزارهای اجتماعی شامل تبادل اطلاعات، گفتگوی مشارکتی و آموزش است؛ کتاب برنامه ارتباطات، آموزش، مشارکت و آگاهی افزایی سیپا برای تالاب امیرکلایه منتشر شده است.

در ادامه مکرم روانبخش، عضو گروه محیط زیست طبیعی افزود: محتوای اصل مشارکت مبین نقش اساسی و تعیین کننده سه عنصر حق دسترسی به اطلاعات، مشارکت عمومی در اتخاذ تصمیم و حق دسترسی به مراجع اداری و قضایی است.

وی بیان کرد: ایجاد افق‌های جدید در حل تعارضات و ایجاد توافق و نتایج مطلوب در جامعه، افزایش تعهد عمومی، کاهش سوء ظن بین سازمان‌های اداری و مشارکت‌کنندگان، افزایش درک عمومی، مطلع شدن دولت از نیازها و تقاضاهای عمومی، ایجاد پایه و اساس محکم برای تصمیم گیری در مدیریت منابع طبیعی از مزایای مشارکت سیاست‌گذاران و جوامع در تصمیم‌گیری‌های مدیریت منابع طبیعی است.

روانبخش با اشاره به این که پایداری منابع در مدیریت زیست بومی شرط لازم است، تصریح کرد: مفهوم پایداری همراه با توسعه بیان کننده برآوردن نیازهای حال بدون به خطر افتادن منافع نسل‌های آینده در برآورده کردن نیازهای‌شان است.

این پژوهشگر پژوهشکده محیط زیست گفت: انسان به عنوان جزئی از زیست‌بوم نقش مهمی در رسیدن به اهداف مدیریت پایدار دارد، همچنین تنوع زیستی در اکوسیستم بر درک پتانسیل اکوسیستم برای فراهم کردن منافع اجتماعی حائز اهمیت است لذا تنوع زیستی می‌تواند برای جامعه ارزش واقعی نداشته باشد اما در مدیریت اکو سیستم نقش اساسی دارد.

وی در خصوص برنامه مدیریت تالاب افزود: بر اساس منابع علمی تالاب جز اکوسیستم‌های با ارزش اقتصادی بالاست، ایجاد منافع مشترک بین حفاظت و مردم بومی منجربه افزایش خودکار مشارکت حفاظتی و حل بسیاری از مشکلات مدیریتی تالاب‌ها می‌شود.

روانبخش بیان کرد: در سطح ملی هر فرد باید کاملا به اطلاعاتی که مقامات عمومی در مورد محیط زیست در اختیار دارند، دسترسی داشته باشد و در روند اتخاذ تصمیمات مشارکت نمایند و دولت‌ها باید با دادن اطلاعات به مردم، حساسیت و مشارکت عموم را تسهیل و تشویق نمایند.

هانیه میربلوکی، عضو گروه پژوهشی مهندسی محیط زیست پژوهشکده در خصوص آلودگی و نابودی آب و خاک اظهار کرد: آلودگی آب به صورت طبیعی شامل گل آلود شدن در اثر سیل است اما آلودگی به وسیله انسان شامل ورود انواع فاضلاب شهری، خانگی، صنعتی و کشاورزی به طبیعت و محیط‌های پذیرنده می‌شود که مسمومیت و بیماری را در پی دارد و باعث از بین رفتن چرخه زندگی در آب و خشکی می‌شود.

وی افزود: عوامل آلوده کننده و فرسایش خاک شامل عبور فاضلاب شهری از خاک، چرای بیش از حد دام در مراتع طبیعی و کندن بوته‌ها، قطع درختان، آلودگی با مواد نفتی می‌شود که آلودگی میکروبی خاک، کاهش حاصلخیزی، تنزیل کیفیت خاک و تغییر کیفیت خاک در پی دارد.

میربلوکی در خصوص راه‌های حفاظت از آب گفت: کاشت گیاهان مقاوم در مقابل خشکی در مناطق کم باران، آبیاری بارانی و قطره‌ای، کاشت گیاهان به‌صورت ردیفی برای کاهش تبخیر سریع آب از سطح مزارع و پیشگیری از ترک خوردن خاک از جمله راه‌های حفاظت از منابع آب می‌باشد.

در ادامه زهرا ضمیرایی، عضو گروه فراوری پسماند پژوهشکده محیط زیست بیان کرد: توسعه صنایع و رشد سریع جمعیت با توجه به افزایش مواد مصرفی و در نتیجه ازدیاد پسماندهای شهری و صنعتی از چالش‌های مورد توجه منابع علمی و اجرایی جهان است.

وی افزود: جابه‌جایی و امحای نامناسب پسماندها به خصوص پسماند ویژه، مشکلات زیادی را برای انسان و محیط زیست ایجاد می‌کند. کنترل مؤثر و اعمال یک مدیریت صحیح پسماند برای بهداشت حفط محیط زیست و مدیریت منابع طبیعی از اهمیت خاصی برخوردار است.

ضمیرایی در خصوص ضوابط کنترلی محل دفن پسماندها گفت: اندازه سایت، کاربری زمین، توپوگرافی، نشست، زمین شناسی زیرسطحی، مناطق مجاور گسل، مناطق مستعد از نظر زمین‌لرزه، مناطق ناپایدار و حفاظت شده از جمله ضوابط کنترلی محل دفن پسماندهاست.

این پژوهشگر پژوهشکده محیط زیست در خصوص پیامدهای ناکارآمدی نظام مدیریت پسماند بیان کرد: پیامدهای ناکارآمدی نظام مدیریت پسماند شامل محیط زیستی، اجتماعی و انسانی است که اثرگذاری شیرآبه بر منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی و بحران اشغال خاک توسط زباله شامل پیامدهای زیست محیطی می‌شود و همچنین پیامدهای امنیتی، تهدید امنیت غذایی و اتلاف منابع اقتصادی از پیامدهای اجتماعی و انسانی ناکارآمدی نظام مدیریت پسماند است.