پزشکی آینده، مهندسی بافت و پزشکی سرطان است/ رسالت ملی جهاددانشگاهی در حوزه پیشگیری و کنترل سرطان
در نشست تخصصی «پزشکی آینده و شبکه ملی کنترل سرطان» که همزمان با نمایشگاه گزیده‌ای از دستاوردهای شاخص فناوری و نوآوری جهاددانشگاهی برگزار شد از مهندسی بافت و پزشکی سرطان به‌عنوان چشم‌انداز عرصه پزشکی آینده نام‌برده شد؛ رسالت ملی جهاددانشگاهی در حوزه پیشگیر
پزشکی آینده، مهندسی بافت و پزشکی سرطان است
دکتر بهاروند در این نشست بابیان اینکه هرم سنی کشور رو به میان‌سالی است و میانگین جمعیت کشور رو به پیری است گفت: افزایش آلاینده‌های محیطی میزان افزایش جمعیت را نیز تحت تأثیر قرار داده و مشکلاتی مانند ناباروری افزایش کرده است. پلاستیک‌ها یکی از عمده‌ترین موادی هستند که بر توان باروری مردان تأثیر منفی گذاشته و سبب ناباروری می‌شود.
وی بابیان اینکه افزایش میانگین سنی تنها مختص به ایران نیست و مشکل جهانی است افزود: مسئله مهم دیگر دوران کرونا و پسا کرونا است. برای مثال بیماری پارکینسون یکی از عوارض جدی دوران بعد از کرونا است که در دراز مدت خود را نشان می‌دهد زیرا یکی از مهم‌ترین دلایل این بیماری عفونت‌ها است. میانگین درگیر شدن به بیماری پارکینسون در ایران سه برابر متوسط جهانی است و پیش‌بینی می‌شود که در دهه‌های آینده با شیوع بیماری‌هایی مواجه خواهیم بود که نسبت به امروز بسیار بیشتر است.
رئیس پژوهشکده زیست‌شناسی و فناوری سلول‌های بنیادی پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی در رابطه با راهکار پیشنهادی در رابطه با این موضوع گفت: اقتصاد زیستی راهکار پیشنهادی برای جلوگیری از این موضوع است. مبنای اقتصاد زیستی نیز این است که چگونه بتوانیم مواد تجدید پذیر بیولوژیک را داشته باشیم و چگونه می‌توان ارزش‌افزوده برای مواد بیولوژیک داشته باشیم و چگونه می‌توانیم از مواد زائد ارزش‌افزوده ایجاد کنیم.
وی بابیان اینکه حدود چهل هزار بچه از طریق باروری آزمایشگاهی تولیدشده است ادامه داد: آن‌ها افرادی هستند که برای اولین بار توانستند دسته‌ای از سلول‌های بنیادی را به وجود بیاورند و به دلیل تولید سلول‌های بنیادی رویانی موشی در سال ۲۰۰۷ نوبل گرفتند. سلول‌های بنیادی در هر بافت وجود دارند و باعث می‌شوند تا اعضای بدن ترمیم شوند. این سلول‌ها این توانایی را دارند تا موجودی همانند همان موجودی که از او سلول گرفته‌شده بسازند.
وی در ادامه به معرفی و تشریح محصولات پزشکی تولیدشده در پژوهشگاه رویان پرداخت و گفت: بسیاری می‌گویند که چرا محصولی بیرون نمی‌دهید؟ پاسخ این سؤال این است که برای تولید یک محصول پانزده سال زمان نیاز است تا آزمایش‌ها استانداردهای لازم را بگذراند.
دکتر بهاروند در ادامه خبر داد: پژوهشگاه رویان قراردادی با یکی از شرکت‌های بزرگ دارویی کشور برای تولید یکی از پروتئین‌های نوترکیبی که خودش سلول آن را درست کرده و هورمونی برای درمان ناباروری است، منعقد کرد.
رئیس پژوهشکده زیست‌شناسی و فناوری سلول‌های بنیادی پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی با اشاره به اینکه دنیا به سمتی می‌رود تا مرزهای بین علوم برداشته شود تا بتواند افزایش سلامت را داشته باشد گفت: علوم به سمتی می‌رود تا بتواند بر روی ژن‌درمانی و داده‌های فراوان، شیمی‌درمانی، مواد پیشرفته و مانند این موضوعات کار کند.
وی با اشاره به چشم‌اندازی در عرصه پزشکی بیان کرد: کشور ما جزو منحصربه‌فرد ترین‌هادرعرصه پزشکی است و پزشکی آینده، مهندسی بافت و پزشکی سرطان است. هفتاد درصد شیمی‌درمانی‌ها تأثیر ندارد درحالی‌که ژن‌درمانی بسیار می‌تواند کمک کند. برای پیشرفت هر ملتی در هر زمینه‌ای مانند پزشکی بازساختی و پزشکی آینده نیازمند تعامل و دیپلماسی در سطح داخلی و خارجی است و اصلاً امکان ندارد که بدون دیپلماسی این امکان رخ دهد.
این استاد سلول‌های بنیادی اظهار کرد: امروز یک اتفاق مبارک برای کشور رخ خواهد داد و آن این است که در جهاددانشگاهی توافقی بین پژوهشگاه رویان و پژوهشکده معتمد بسته خواهد شد تا قسمتی از شبکه غربالگری سرطان تشکیل شود تا بتوانیم سرطان‌ها را زودتر تشخیص دهیم. اگر تشخیص سرطان زودتر انجام شود شانس بهبود آن بین ۷۰ تا ۸۰ درصد است ولی اگر دیرتر صورت بگیرد به ده تا بیست درصد کاهش پیدا می‌کند.
وی در پایان بابیان کرد: دیدگاه ما در جهاددانشگاهی و پژوهشگاه رویان توسعه، پژوهش، حرکت به سمت توسعه فناوری و تجاری‌سازی و درنهایت توسعه خدمات بالینی است. به‌عبارت‌دیگر رویان زیست بومی است شامل عناصر پژوهش و سرمایه انسانی، فناوری، تجاری و خدمات بالینی که با همدیگر و عوامل بیرونی برای خلق ثروت در تعامل بوده، زیرا پیشگیری مقدم بر درمان است.
پزشکی آینده پزشکی شخصی است
در ادامه دکتر سید رمضان محسن پور، معاون امور مجلس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: پزشکی آینده پزشکی شخصی است. به علت افزایش جمعیت سالمندان در کشور، افزایش بیماری‌های عفونی، افزایش نیاز به مراقبت‌های پزشکی و هزینههای بسیار بالای درمان بیماران سرطانی دلایلی هستند که باید به پزشکی آینده بپردازیم.
وی بابیان اینکه نظام سلامت با این چالش‌ها روبرو است و این چالش‌ها بی‌سابقه است که مشکلات عدیده‌ای برای کشور ایجاد می‌کند ادامه داد: پیشگیری از موضوعات مهم است که مقدم بر درمان است. پزشکی سامانه‌ای شامل بازخورد متقابل و تکرارشونده میان تحقیقات بالینی برای محققان بالینی است. روش‌های محاسباتی که از روش‌های ریاضی و آمار استفاده می‌کند و با تجزیه‌وتحلیل این تحقیقات به یک مدل‌سازی برای بیماری‌ها می‌رسیم.
دکتر محسن پور بابیان اینکه میل به پزشکی شخصی در بسیاری از کشورها به‌صورت جدی و با سرمایه‌گذاری خیلی مناسب شروع‌شده است و ما هم باید حتماً در کنار دانشمندانمان قرار بگیریم افزود: سازمان برنامه‌وبودجه خود را برای اعتبار دادن به این موضوع موظف کند.
معاون امور مجلس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تأکید کرد: در این روش پزشک تمامی اطلاعات و سوابق بیمار را می‌گیرد و با تحلیل داده‌های اطلاعاتی ریسک بیماری‌ها را برای افراد پیش‌بینی می‌کند و یک سبک زندگی به‌وسیله پزشک به افراد ارائه می‌شود.
رسالت ملی جهاددانشگاهی در حوزه پیشگیری و کنترل سرطان
دکتر رامین صرامی فروشانی رئیس پژوهشکده سرطان معتمد جهاددانشگاهی بابیان اینکه در حوزه درمان‌های فناورانه پزشکی باز ساختی بخصوص ژن‌درمانی و ویروس درمانی جزو بهترین‌ها هستیم و چشم‌انداز بسیار درخشانی در درمان سرطان خواهیم داشت گفت: در این پروژه از ویروسی استفاده می‌کنیم که به بافت سرطانی حمله می‌کند و آن را منهدم می‌کند درحالی‌که برای بافت‌های سالم بدن هیچ خطری ندارد.
وی با بیان اینکه در حوزه پیشگیری باید پیش‌قدم باشیم و همان‌طور که ابزار فناورانه می‌سازیم به این حوزه نیز باید توجه داشته باشیم گفت: در پژوهشکده سرطان معتمد جهاددانشگاهی کیت‌هایی را درست کردیم که تشخیص نیاز به شیمی‌درمانی را اعلام می‌کند که در حال حاضر این کیت در انتظار صدور مجوز است.
دکتر صرامی با بیان اینکه ظرفیت جهاددانشگاهی فقط در حوزه فناوری نیست ادامه داد: جهاددانشگاهی ظرفیت بزرگ‌تری دارد که می‌تواند رسالت ملی را به دست بگیرد و این مهم توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی تحقق یافت و رسالت ملی در حوزه پیشگیری و کنترل سرطان به ما محول شد.
رئیس پژوهشکده سرطان معتمد جهاددانشگاهی با بیان اینکه پژوهشگاه رویان و معتمد به‌عنوان دو بال قدرتمند جهاددانشگاهی تصمیم دارند این هم‌افزایی را انجام دهد تا در این حوزه به‌صورت جدی کار کنند ادامه داد: شبکه گسترده جهاددانشگاهی کشور نقش حساسی خواهد داشت و افرادی که در این نهاد هستند واقعاً افراد تلاشگری هستند.
اهمیت توجه به پیشگیری‌های ساده سرطان
در ادامه پرفسور اردشیر قوام زاده با بیان اینکه سال ۱۳۶۹ اولین اقدام سلول‌های بنیادی انجام شد ادامه داد: در حال حاضر بیست مرکز پیوند در کشور کار می‌کنند.
وی با بیان اینکه در ابتدا باید به پیشگیری‌های ساده توجه کرد نه موضوعات پیشرفته‌ای که میلیاردها تومان خرج دارد افزود: به‌طور مثال میوه‌هایی که ما استفاده می‌کنیم مطلقاً کنترلی ندارد و مواد سمی‌ای که زده می‌شود روز بعد آن میوه چیده می‌شود و مردم هم می‌خورند.
وی با بیان اینکه تشخیص زودهنگام سرطان سبب کاهش مرگ‌ومیر می‌شود افزود: آب‌هایی که می‌خوریم، پلاستیک‌هایی که مصرف می‌کنیم نوع مضرات را دارد. کودی که به کشاورز داده می‌شود کنترل نمی‌شود. این‌ها موضوعات ابتدایی است که باید پیشگیری از آن شروع شود و با وزارت کشاورزی هماهنگ شده تا به این امر مهم بپردازد. برای گوشت، میوه، لبنیات و آب‌وهوا باید فکر شود. این‌ها موضوعاتی است که مقدم بر دیگر موارد هستند.
پرفسور قوام زاده در ادامه پیرامون جهادگران گفت: افرادی که در جهاددانشگاهی فعالیت دارند واقعاً افراد تلاشگری هستند اما از جهاددانشگاهی استفاده کافی نمی‌شود.
پنج هزار میلیارد تومان هزینههای سالیانه سرطان در کشور است
دکتر علی قنبری مطلق رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت و درمان در ادامه این نشست بیان کرد: سرطان پستان و سرطان روده بزرگ دو سرطان اول کشور در بین هر دو جنس مردان وزنان است. باوجوداینکه در حال حاضر بروز سرطان در ایران از متوسط جهانی کمتر است، اما در طی دو دهه آینده به نسبت افزایش سن جمعیت و افزایش میانگین جمعیت سالمندی، عوامل محیطی و شیوه زندگی ناسالم بروز سرطان افزایش پیدا خواهد کرد. از همین روی باید توجه ویژه‌ای به این موضوع کرد.
وی با اشاره به اینکه حدود پنج هزار میلیارد تومان هزینههای سالیانه سرطان در کشور است که عدد قابل‌توجهی است افزود: بیش از یک‌سوم درآمد افراد هزینه این بیماری می‌شود.
رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت و درمان در رابطه با تشخیص زودهنگام سرطان بیان کرد: مهم‌ترین روش افزایش بقا تشخیص زودهنگام سرطان است و طبق آزمایش‌های آماری به ازای هر چهار هفته تأخیر در تشخیص سرطان بین ده تا بیست درصد افزایش مرگ‌ومیر داریم.
پژوهشکده رویان جزو ده موسسه برتر درمان نازایی در جهان است
دکتر محمدرضا پورعابدی معاون پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی در این نشست با بیان اینکه پزشکی و سلامت یکی از حوزه‌های اصلی ما در حوزه پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی است گفت: درگذشته بعد از بیماری‌های قلبی بیشترین ارز برای درمان نازایی از کشور خارج می‌شد اما امروزه نه‌تنها هیچ‌گونه ارزی را از کشور خارج نمی‌کنیم بلکه با مراجعه توریست‌های درمانی، ارز به کشور وارد می‌کنیم.
وی بااینکه در کشور بیش از صد مرکز درمان نازایی داریم ولی جهاددانشگاهی با ده مرکز بیش از پنجاه‌درصد سیکل درمان نازایی را انجام می‌دهد ادامه داد: پژوهشکده رویان جزو ده موسسه برتر درمان نازایی در جهان است و در حوزه پزشکی سعی کردیم تا پزشکی آینده و آینده پزشکی را رصد کنیم.
معاون پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی با بیان اینکه این نهاد در حوزه پژوهش و فناوری محیط چند ساحتی دارد ادامه داد: یعنی هم در حوزه فنی و مهندسی، علوم پزشکی، علوم انسانی و کشاورزی کار می‌کنیم.
دکتر پور عابدی با اشاره به اینکه جهاددانشگاهی اعتقاد دارد در فضاهایی که فعالیت دارد با تمام جدیت کار کند افزود: اگر حمایت‌ها از جهاددانشگاهی بیشتر شود سرعت دستیابی ما به فناوری‌های نوینی که می‌تواند به حل مشکلات مردم و کشور کمک کند بیشتر می‌شود.