ایجاد بانک نمونه های سلولی حیات وحش توسط مرکز ذخایر ژنتیکی جهاددانشگاهی

حسن اکبری معاون محیط زیست طبیعی وتنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست این خصوص گفت: در حوزه محیط زیست ۷۰ درصد جمعیت گونه برجسته ای مثل آهو را از دست دادیم و آن چیزی که ارزشمند است تنوع درون جمعیتی یک گونه است.

وی عنوان داشت: یک نواختی درون جمعیتی بعضی گونه ها باعث شده که نتوانیم بعضی گونه ها را نجات دهیم.

اکبری افزود: در محیط زیست هم تقریبا کمتر از دو دهه است که به سمت ژنتیک حفاظت رفته ایم و باید در حوزه بعضی مسائل ژنتیکی هم وارد مقوله حفاظت ژنتیک شویم.

وی تصریح کرد: تا جایی که می شود باید منابع ژنتیکی کشور را ذخیره کنیم و با عقد تفاهم نامه با این مرکز که یک مرکز تخصصی هست و با یک پیشینه خوبی فعالیتش را شروع کرده است در سطح وسیعی سعی کنیم که فعالیت ها را در بخش ژنتیکی انجام بدهیم.

اکبری خاطر نشان کرد: سعی ما بر آن است که نمونه هایی که دریافت خواهیم کرد را برای نگهداری به این مرکز ارسال کنیم.

وی عنوان داشت: سازمان حفاظت محیط زیست دستگاه اجرایی نظارتی هست و نیاز هست که دو دستگاه با نشست های فنی همکاری ها را گسترش بدهند تا در حفاظت از منابع زیستی کشور بتوانیم موفق تر عمل کنیم.

معاون محیط زیست طبیعی وتنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست همچنین بیان کرد: هدف از انعقاد این  تفاهم نامه، همکاری در زمینه شناسایی، حفاظت و احیای منابع ژنتیکی، بهره مند شدن از ظرفیت ها و توانمندی های  متقابل دو دستگاه از قبیل: منابع انسانی،  امکانات آزمایشگاهی، کارگاهی، کتابخانه ای، بانکهای اطلاعاتی، نمونه های زیستی و فضای فیزیکی است.

اکبری اظهار داشت: ارتقاء دانش و آگاهی طرفین در زمینه حفاظت از منابع ژنتیکی، فراهم نمودن امکان دسترسی و دستیابی به اطلاعات مرتبط طرفین برای کارشناسان از دیگر موارد این تفاهم نامه است.

وی گفت: اقدامات مشترکی مانند ایجاد بانک نمونه های سلولی حیات وحش کشور، انجام طرح های تحقیقاتی مشترک درخصوص حفاظت و احیای گونه های گیاهی و جانوری در معرض تهدید کشور در طول مدت این تفاهم نامه اجرا خواهد شد.

 دکتر رضا آذربایجانی، سرپرست مرکز ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران ضمن ابراز خرسندی از آغاز همکاری های دو مجموعه گفت: بین سازمان حفاظت محیط زیست و این مرکز قبلا تعاملاتی وجود داشت، ولی ما علاقمند به توسعه همکاری ها با این سازمان با توجه به هدف مشترکی که در زمینه حفاظت ازذخایر زیستی وجود دارد، هستیم.

 وی در ادامه افزود: شکل گیری این مرکز براساس نیاز جامعه بزرگ زیست فناوری و کمبودهایی که در کشور در این زمینه وجود داشت براساس دستور مقام معظم رهبری (مدظله العالی) به جهاددانشگاهی انجام پذیرفت. و به همین منظور بانکهای زیستی چهارگانه مرکز براساس استانداردهای بین المللی برای تهیه و ارایه نمونه های زیستی و حفاظت از آنها راه اندازی شد. این مرکز که در پانزدهمین سال فعالیت خود قرار دارد توانسته است نمونه های زیستی استاندارد و شناسنامه دار با کمترین هزینه را در اختیار محققان قرار دهد.

آذربایجانی همچنین بیان کرد: در این مرکز کلکسیونهای متعدد و ارزشمند از نمونه های جانوری، گیاهی و میکروارگانیسم ها مانند گاو گلپایگانی، سیستانی، اسبچه خزری تا پلنگ ایرانی  وجود دارد که بسیاری از موارد اشاره شده در معرض خطر انقراض شدید هستند و یا در حوزه گیاهی نمونه های ارزشمندی از سراسر کشور جمع آوری و در بانک گیاهی این مرکز نگهداری می شود.

سرپرست مرکز ضمن تاکید به لزوم همکاری دستگاه های ذیربط جهت حفاظت از ذخایر زیستی و ژنتیکی کشور گفت: حفظ و نگهداری این ذخایر ارزشمند یک وظیفه ملی است و این مرکز با توجه به امکانات و توانمندیهایی که دارد از هرگونه همکاری با سازمانها و ارگانها در این امر خطیر استقبال می نماید.

وی همچنین افزود: هزینه حفاظت از ذخایر زیستی با استانداردترین روش ها و کنترل کیفی های لازم  بسیار بالا است. لذا این امر نیازمند هم افزایی با مراکز و سازمانهای دست اندار کار است و سازمان حفاظت محیط زیست که یکی از متولیان مهم حفاظت از ذخایر زیستی است در بسیاری از زمینه ها می تواند به این مرکز کمک نماید.

سرپرست مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران اذعان کرد: علاوه بر موضوع حفاظت یکی از مواردی که مورد تاکید سازمان حفاظت محیط زیست و بندهای تفاهم نامه نیز است احیای گونه های گیاهی و جانوری در معرض تهدید کشور همچون یوزپلنگ ایرانی، گوزن زرد ایرانی، گورخر آسیایی، فوک دریای خزر، هوبره، پلنگ، خرس سیاه آسیایی، تمساح پوزه‌کوتاه (گاندو) و ... است.

وی بیان کرد: بحث احیای دامهای بومی مانند گاو گلپایگانی در بانک سلولهای انسانی و جانوری مرکز از سالهای گذشته آغاز شده است و آمادگی در این زمینه نیز وجود دارد.

گفتنی است در حاشیه این برنامه و به عنوان اولین اقدام نمونه های سلول جنسی یوز  برای حفاظت بهینه تحویل مرکز ملی ذخایر ژنتیکی کشور شد.