اجرای پروژه طراحی و ساخت سیستم کنترل دور موتور ۱۵ مگاوات ولتاژ متوسط/ کاهش بیش از ۵۰ درصد تلفات انرژی الکتریکی

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی، با توجه به فرارسیدن چهل و یکمین سالگرد تشکیل جهاددانشگاهی و در حال اجرا بودن طرح‌های فناورانه این نهاد با مهندس محمد فرزی مدیر گروه پژوهشی منابع تغذیه صنعتی و مدیر پروژه طراحی  و  ساخت  سیستم  کنترل  دور  موتور  15  مگاوات  ولتاژ  متوسط که از سال 1374 فعالیت علمی و پژوهشی خود را در جهاددانشگاهی علم و صنعت و پژوهشکده برق شروع کرده است به گفت وگو نشستیم.

او با اشاره به ضرورت انجام این پروژه اظهار کرد: برای کنترل حجم عبور سیالات مختلف مثل نفت، گاز، هوا و آب در صنایع مختلف نیازمند مبدل فرکانسی جهت کنترل دور پمپ، کمپرسور و فن هستیم. مبدل‌های فرکانسی جزو محصولات های‌تک و وارداتی هستند. صادرات این محصول از دستاوردهای دیگر تولید فناوری آن است.

مهندس فرزی در ادامه در پاسخ به این پرسش که در حال حاضر مدیریت چه طرح فناورانه‌ای را بر عهده دارید و اجرای آن  از چه تاریخی آغاز شده است، گفت: طراحی و ساخت مگادرایو (سیستم کنترل دور الکتروموتورهای مگاواتی ولتاژ متوسط) تا توان 15 مگاوات عنوان طرح فناورانه‌ای است که در گروه منابع تغذیه صنعتی و با مدیریت بنده در حال انجام است. شروع کار از اواخر سال 98 بوده و در حال حاضر بخشی از بودجه پروژه تأمین شده و در صورت تأمین بودجه تا انتهای سال 1400، طراحی و ساخت فاز اول پروژه به اتمام خواهد رسید.

وی درباره اینکه اجرای این طرح فناورانه با کدام ضرورت در کشور اجرا می‌شود و به سرانجام رسیدن آن توسط جهاددانشگاهی چه دستاورد و منابعی برای کشور به همراه خواهد داشت، بیان کرد: بیش از 60 درصد انرژی الکتریکی تولیدی در کشور صرف چرخش الکتروموتورهای صنعتی می‌شود. از پلکان برقی و فن‌های تهویه تونل‌های مترو تا پمپ‌های انتقال آب و نفت و کمپرسورهای انتقال گاز و ... نیازمند چرخش الکتروموتورها هستند. از سوی دیگر، الکتروموتورهای توان بالا برای راه‌اندازی و اتصال به شبکه برق نیاز به مگادرایو دارند. برخی از این تجهیزات پس از راه‌اندازی نیاز به درایو ندارند، اما بیشتر آنها برای کنترل فرایند و کاهش اتلاف انرژی به طور مستمر از مگا درایو استفاده می‌کنند. در کشور بیش از 5000 پمپ و کمپرسور با توان تا 10 مگاوات وجود دارد که به روش‎های قدیمی و منسوخ کنترل می‌شوند. اگر از مگا درایوها برای کنترل این تجهیزات بهره‌گیری شود، بیش از 50 درصد کاهش تلفات انرژی الکتریکی را  خواهیم داشت.

مدیر گروه پژوهشی منابع تغذیه صنعتی همچنین درباره این موضوع که چه مشکلات و موانعی پیش روی به سرانجام رسیدن اجرای این طرح وجود دارد و راهکارها برای عبور از مشکلات چیست، خاطرنشان کرد: اولین و مهمترین مسئله، تأمین مالی پروژه است. با توجه به تغییرات قیمت ارز، هزینه اتمام پروژه نسبت به پیش‌بینی‌ها بسیار افزایش یافته و با منابع ریالی اولیه پروژه به مقصد نمی‌رسد. مورد دوم، مربوط به محدودیت تأمین نیمه هادی‌های پروژه است. نیمه هادی‌های مورد نیاز در این طرح مشمول محدودیت‌های بین‌المللی برای ایران است و از مسیرهای عادی قابل تأمین نیست. سومین مشکل محدودیت منابع مالی مصرف کنندگان نهایی در اجرای طرح‌های جایگزین است و چهارمین مسئله هم در اجرای این پروژه، کمبود تولید برق است که باعث شده پروژه‌ها در تأمین دیماند مورد نیاز برای اجرای این نوع طرح‌ها به ویژه در جایگزینی توربین‌ها با محدودیت مواجه باشند.

مهندس فرزی در پاسخ به این پرسش که طبق برنامه‌ریزی‌ها اجرای این طرح فناورانه چه زمانی به پایان می‌رسد و چه برنامه‌ای برای توسعه فعالیت‌ها در این حوزه دارید، گفت: طراحی و ساخت بردهای کنترلی و نمونه‌سازی آزمایشگاهی به انتها رسیده و خرید قطعات خاص برای فاز اول (تا 7.5 مگاوات) انجام شده و تا انتهای سال 1400 ساخت این فاز به اتمام خواهد رسید. در سال گذشته دو طرح کارفرمایی مبتنی بر نتایج حاصل از این طرح فناورانه اجرا شده است و تفاهم‌نامه‌هایی با شرکت‌های EPCF کار صنعت نفت برای استفاده از مگاداریو در جایگزینی توربوکمپرسورها و توربوپمپ‌ها امضا شده است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: اجرای طرح‌های فناورانه برای اولین‌بار در جهاددانشگاهی علم و صنعت این فرصت را ایجاد کرد که پژوهش‌های کاربردی بدون فشارهای کارفرمایی و با دقت و برنامه مستقل از کارفرما در مجموعه اجرا و با دستیابی به فناوری و استفاده از آن برای پروژه‌های کارفرمایی تسریع شود. ولی تأمین هزینه‌ها مطابق با خواسته‌های مطرح شده در طرح انجام نشده و نهایی شدن کار را با محدودیت‌هایی مواجه ساخته است .