رفع گرفتگی عروق با اوشَق

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی خراسان جنوبی، دکتر مهدی ابراهیمی گفت: اوشق با نام علمی Dorema ammomiacum گیاهی از خانواده چتریان است. اوشق چندساله است، گل‌های آن زرد رنگ بوده و در انتهای ساقه ظاهر می‌شوند.

عضو هیات علمی مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی خراسان جنوبی افزود: ساقه آن بلند و استوانه‌ای و شاخه‌های آن منشعب می‌باشند که به رنگ سبز مایل به خاکستری دیده می‌شوند. از ساقه گیاه در اثر نیش حشرات یا شکافی که با تیغ مخصوص در آن ایجاد می‌شود، صمغ سفیدرنگ به بیرون تراوش می‌کند که بعد از جمع‌آوری به بازار عرضه می‌گردد.

وی بیان کرد: صمغ آن تلخ بوده و بویی تند دارد. در خاک‌های معمولی می‌روید و جوانه‌زنی آن از نیمه دوم اسفندماه آغاز می‌گردد، گلدهی آن اردیبهشت‌ماه صورت می‌گیرد و از اواخر اردیبهشت تا مرداد صمغ آن جمع‌آوری می‌گردد.

دکتر ابراهیمی عنوان کرد: شکاف ساقه گیاه باید قبل از گل دادن با ابزار مخصوص صورت گیرد. در منطقه یقه گیاه نیز همیشه مقداری صمغ به‌صورت توده‌ای جمع می‌شود که البته به دلیل آغشته شدن با مواد پیرامونی به مرغوبیت صمغ اشکی حاصل از قسمت‌های فوقانی ساقه نمی‌باشد. وشا در اغلب دشت‌های منطقه از جمله سرایان، دشت سربیشه، ارتفاعات آرک و بیناباد، اطراف قاین، کندر، فاصله بین نهبندان تا سربیشه، ارتفاعات جنوبی باقران و دیگر مناطق استان مشاهده می‌گردد.

دکتر مهدی ابراهیمی گفت: اوشق با نام های دیگر وُشَق، اوشه، وشا و بدران، گیاهی است با طبیعت گرم و خشک، که صمغ رزینی که از گیاه فوق به دست می آید در طب گیاهی مورد استفاده دارد، در این صمغ وجود موادی از جمله کتون، رامنوز، آرابینوز، گالاکتوز و گلوکورونیک اسید به اثبات رسیده است.

مدیر گروه پژوهشی تولید و فرآوری مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی خراسان جنوبی با اشاره به اینکه این گیاه خروج اخلاط از ریه ها را ساده می کند، افزود: برای تهیه فرآورده ضد تشنج از اوشق مصفی استفاده می شود، برای این منظور اوشق را نیم کوب کرده و در الکل 60 درجه به کمک حرارت حل می کنند. سپس محلول به دست آمده را صاف می کنند و الکل آن را توسط حمام ماریه بخار می نمایند. چیزی که بر جا می ماند همان اوشق مصفی است که روزانه تا 4 گرم از آن را می توان مصرف نمود.

دکتر ابراهیمی ادامه داد: اوشق برای کبد و طحال مفید بوده، گرفتگی عروق را باز می کند، مصرف آن با عسل برای کاهش عوارض صرع، فلج و خواب رفتگی اعضا مفید است و غرغره محلول آن با آب گرم برای رفع سرگیجه، سستی و لقوه مفید است.

عضو هیات علمی مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی خراسان جنوبی با بیان اینکه مخلوط گیاه اوشق مخلوط آن با ماءالشعیر برای تنگی نفس و سختی تنفس کاربرد دارد، بیان کرد: مصرف 5-2 گرم آن به صورت خیسانده و سپس دم کرده برای درد لگن خاصره و استخوان تهی گاهی، درد کمر و سیاتیک اثربخش است، خاصیت دفع کرم های انگلی را دارد، همچنین ضدعفونی کننده بوده و برای زکام، آسم و برونشیت مزمن نافع است.

وی با اشاره به اینکه در منطقه خراسان جنوبی به این گیاه کندل، کزم و کمانچو هم گفته می شود و از صمغ آن به‌عنوان ضد کرم‌های انگلی روده در کودکان و بزرگ‌سالان استفاده می‌شود. برای تسکین درد مفاصل نیز از آن بهره می‌گیرند، یادآور شد: میزان مصرف از صمغ کندل برای بزرگ‌سالان 5 تا 8 گرم در روز و برای کودکان 2 تا 4 گرم در روز می‌باشد که باید تحت نظر پزشک متخصص مورد استفاده قرار گیرد.