پنجمین دوره سلسله نشست‌های چشم‌انداز صنعت گردشگری در ایران برگزار شد

حمید حمزه‌زاده سرپرست جهاددانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی ضمن اشاره به فعالیت‌های شاخص این واحد در حوزه گردشگری سلامت در سال‌های گذشته، اظهار کرد؛ با توجه به کیفیت بالای خدمات پزشکی در ایران و اُفت مستمر ارزش ریال در برابر دلار طی چند سال اخیر، تعداد گردشگرانی که با هدف انجام اعمال جراحی و یا بهره‌مندی از یک فرایند و خدمت درمانی مطمئن و کم‌هزینه به ایران سفر می‌کنند، با شیب تندی افزایش یافته است.

سرپرست جهاددانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان این که به‌دلیل ماهیت خاص گردشگری سلامت و برخی مراجع غیررسمی فعال در این زمینه، آمار رسمی دقیق و قابل استنادی از تعداد گردشگران سلامت در کشور وجود ندارد، تصریح کرد؛ بر اساس پیش‌بینی برنامه توسعه کشور در حوزه گردشگری سلامت در سال 1404، باید به نحوی برنامه‌ریزی و اقدام صورت پذیرد که حدود دو میلیون گردشگر سلامت را به کشور جذب کنیم. ایشان خاطر نشام نمودند که با وجود تنوع فعالیت‌ها و خدمات شاخص جهاد دانشگاهی در حوزه سلامت، اهمیت و ضرورت توجه به توسعه و رونق این حوزه در برنامه‌های توسعه‌ای جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی بیش از پیش مدنظر خواهد بود.

وی با اشاره به تأثیر شیوع کرونا طی دو سال گذشته بر گردشگری سلامت در جهان، گفت؛ گردشگری سلامت به‌عنوان یکی از صنعت‌های رو به رشد در دنیاست که بحران کرونا به‌شدت روی آن تأثیر منفی گذاشته و علی‌رغم آمارهای موجود برای سال 1397 که نشان از پذیرش حدود 500 تا 550 هزار گردشگر سلامت در کشور بوده است، شرایط ویژه کرونایی باعث تضعیف بازار گردشگری سلامت شده و مراکز تشخیصی ـ درمانی و شرکت‌های تسهیلگر را با تنگناهای مالی رو به رو کرده است.

حمزه‌زاده علی‌رغم اشاره به تأثیرات منفی شیوع کرونا بر حوزه گردشگری، این دوره رکود نسبی را یک دوره حیاتی و فرصتی ارزشمند برای متولیان این حوزه دانست و گفت؛ در این شرایط خاص، سیاست‌گزاران حوزه گردشگری سلامت از جمله ارکان اصلی آن یعنی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛ وزارت میراث‌ فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری؛ و وزارت امور خارجه، بهترین فرصت را برای بازنگری سیاست‌های مربوط به حوزه گردشگری سلامت در دست دارند و همچنین، متولیان و فعالان این حوزه نیز می‌توانند از این فرصت برای توسعه و ارتقاء زیرساخت‌های الکترونیکی خود از قبیل سایت‌های اینترنتی، شبکه‌های اجتماعی، کلینیک‌های مجازی، پیش خدمات دوراپزشکی و سایر سیستم‌های تسهیل‌گر فرایندهای مربوط به جذب و مدیریت امور مربوط به گردشگران سلامت بهره‌مند گردند.

در ادامه، علی صادقی‌تبار مدیر مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن‌سینا و فعال حوزه گردشگری سلامت، با اشاره به ویژگی‌های مهم کشور در حوزه گردشگری سلامت، اظهار کرد؛ بهره‌مندی سیستم بهداشت و درمان کشور از ابزارها و تکنیک‌های به‌روز در حوزه تشخیص و درمان، حضور پزشکان و متخصصان کاربلد و حرفه‌ای که خدمات آنها در سطح دنیا و به‌ویژه در سطح خاورمیانه در برخی از رشته‌های تخصصی از جمله چشم‌پزشکی و درمان ناباروری زبان‌زد است، تعرفه‌های خدمات درمانی پایین نسبت به بسیاری از نقاط دنیا که منجر به ارائه خدمات ارزان‌قیمت شده است، و نیز بهره‌مندی ایران از جاذبه‌های گردشگری ویژه و منحصربه‌فرد در سطح دنیا، از جمله ویژگی‌های مهم کشور در زمینه گردشگری سلامت است.

این عضو هیأت علمی جهاددانشگاهی با بیان این که از نگاه کارآفرینی هر تهدیدی مشروط بر اینکه با نگاهی متفاوت به آن بنگریم، می‌تواند یک فرصت باشد، خاطرنشان کرد؛ بحران کرونا با وجود محدودیت‌های ایجاد نموده برای ارائه خدمات در منطقه، می‌تواند به‌عنوان یک فرصت مورد بهره‌برداری قرار گیرد. وی در این زمینه به خدمات و اقدامات اصلاحی که در حوزه درمان ناباروری در شرایط ویژه شیوع کرونا توسعه یافته است، اشاره نمود و از آن به‌عنوان راهکاری عملیاتی برای بهره‌مندی از فرصت‌های موجود در شرایط ویژه یاد کرد و گفت؛ متأسفانه بسیاری از دست‌اندرکاران و متولیان حوزه گردشگری سلامت، از ثروتی که این فعالیت می‌تواند برای کشور ایجاد کند غافل هستند و در حال حاضر، ضرورت تغییر نگرش به این حوزه، بیش از پیش احساس می‌شود.

مدیر مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا با اشاره به چالش‌های حوزه گردشگری سلامت، خاطرنشان کرد؛ یکی از چالش‌های مهم در این حوزه عدم شفافیت مواضع سایر بخش‌های تأثیرگزار کشور از جمله وزارت امور خارجه و نهادهای امنیتی در زمینه سیاست‌های حوزه سلامت و حوزه گردشگری است. ضروری است با توجه به این موضوع که چالش‌های امنیتی در تمامی کشورها در سطوح مختلف وجود دارد، تکلیف این موضوع در حوزه گردشگری سلامت مشخص شود تا متولیان اجرایی این حوزه، با دغدغه کمتری بتوانند نسبت به برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای در راستای اسناد بالادستی کشور اقدام نمایند.

حجت‌الله منتظری، فعال حوزه کارآفرینی و گردشگری سلامت، با اشاره به اهمیت نیروی انسانی متخصص در حوزه گردشگری سلامت، گفت؛ یکی از چالش‌های این حوزه بحث نیروی انسانی تخصصی و عدم شفافیت ساختار منسجم می‌باشد. اینکه ما از کادر درمان متخصص و متبحر برخورداریم، یقیناً یک نکته قوت و یک سرمایه ارزشمند است ولی اینکه چقدر کادر درمان با حوزه‌های بازاریابی و چشم‌اندازهای توسعه‌ای آن در سطح دنیا و حداقل در سطح منطقه آشناست، دغدغه‌ای بزرگ برای حوزه گردشگری سلامت محسوب می‌شود.

وی در ادامه افزود؛ شخصاً معتقدم که متولی اصلی گردشگری سلامت در کشور باید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باشد ولی بدون تعامل سازنده و تعادل ساختاری بین نخبگان این حوزه در بخش اجرا و افراد حاضر در بدنه سیاستی، این امر امکان‌پذیر نخواهد بود.

علی فریدی ماسوله، پژوهشگر حوزه گردشگری سلامت، نیز با اشاره به اینکه برای ارائه خدمات حوزه سلامت در سطح بین‌الملل متأسفانه تعرفه‌های مشخصی وجود ندارد، اظهار کرد؛ بسیاری از بیمارستان‌ها و مراکز تشخیصی ـ درمانی در ارائه خدمات به‌گردشگران، تعرفه‌های شفاف ندارند که این می‌تواند اعتبار حوزه درمان را در سطح بین‌الملل خدشه‌دار کند.

وی همچنین ضمن تأیید اهمیت نیروی انسانی متخصص در حوزه گردشگری سلامت، بر ضرورت ارائه آموزش‌های خاص از جمله زبان‌های خارجی، بازاریابی، هتل‌داری وغیره تأکید نمود و خاطرنشان کرد؛ متولیان این حوزه باید فارغ از نگاه تک‌بعدی به این مسئله ، جوانب مختلف گردشگری سلامت را مد نظر قرار دهند.

گفتنی است این نشست‌ به همت معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی، به‌صورت مجازی و با حضور حمید حمزه‌زاده ـ سرپرست جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی، علی صادقی‌تبار ـ مدیر مرکز درمان ناباروری ابن سینا، حجت‌الله منتظری ـ فعال حوزه گردشگری سلامت ، علی فریدی ماسوله ـ پژوهشگر حوزه گردشگری سلامت و با اجرای هادی محمدی دانشجوی دکترای نانو فناوری برگزار شد.