سهولت اجرای برنامه خود مراقبتی سلامت میانسالان وزارت بهداشت بررسی شد

به گفته دکتر افسون آیین‌پرست هیات علمی پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی برنامه خود مراقبتی سلامت میانسالان با هدف ارتقا سلامت میانسالان کشور، توسط اداره سلامت میانسالان دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی طراحی شده است. در حال حاضر این طرح به صورت آزمایشی (پایلوت) در پنج دانشگاه علوم پزشکی کشور شامل دانشگاههای علوم پزشکی البرز، ایران، جیرفت، شیراز و لرستان اجرا شده است.

آیین‌پرست افزود:برنامه خود مراقبتی سلامت میانسالان تلاش می کند به جمعیت محدوده سنی 30 تا 59 ساله کشور کمک کند تا سلامت خود را در چند حوزه کلیدی شامل شیوه زندگی، بیماریهای قلبی و عروقی، مشکلات استخوانی و مفصلی، عوامل خطر سرطانها و سلامت روان به شیوه‌‌ای علمی ثبت کنند، ارزیابی کنند و ارتقا بخشند.

این هیات علمی پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی تاکید کرد: توسعه این برنامه به کل کشور نیازمند بررسی بیشتر برنامه، نیازمندی ها و اثرات آن در گروه هدف بود. در این راستا طرح پژوهشی "بررسی سهولت اجرای برنامه خود مراقبتی سلامت میانسالان" به بررسی بخشی از این نیازمندی ها پرداخت.

دانشیار پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی در ادامه گفت: دستاوردهای این طرح در سه محور مقبولیت برنامه از دید گیرندگان خدمات، مقبولیت برنامه از دید ارایه دهندگان خدمات و کارسنجی و زمان سنجی فرآیندهای ارایه خدمت برنامه مورد بررسی قرار گرفته است.

به گفته آیین‌پرست ابعاد مورد بررسی مقبولیت برنامه خود مراقبتی سلامت میانسالان از دید گیرندگان خدمات بسیار گسترده بوده اند. پاسخگویی به نیازهای سلامت، انطباق با شرایط گیرندگان خدمات، عوارض و منافع برنامه، مشارکت، فرآیندهای ارایه خدمت و رضایت از برنامه از جمله این ابعاد هستند. همچنین در مطالعه مقبولیت برنامه از دید مدیران و ارایه دهندگان خدمات علاوه بر ابعاد فوق، ابعاد دیگری نیز مورد بررسی قرار گرفت که عبارت بودند از موانع مشارکت گیرندگان خدمات ، منابع مورد نیاز برای اجرای برنامه، فرآیندها و زیرساخت های برنامه و همپوشانی با سایر برنامه های حوزه سلامت.  در مرحله کار سنجی و زمان سنجی نیز کل برنامه در سه فرایند تقسیم‌بندی شد که عبارت بودند از فراخوان، آموزش و خود ارزیابی که فراوانی و میانگبن زمان اجرای تمام فعالیتها برآورد گردید.

وی در ادامه گفت: دستاورد های مطالعه نشان داد که این برنامه تاثیر قابل توجهی در ارتقاء دانش، نگرش و عملکرد میانسالان در مراقبت از خودشان داشته است. این برنامه علاوه بر بهبود دانش، نگرش و عملکرد افراد، در باورمندی میانسالان و قبول مسوولیت آنان در حفظ و ارتقاء سلامت خود نیز موثر بوده است که دستاورد مهمی در ارتقاء سلامت جامعه به شمار می رود.

به گفته آیین‌پرست نتایج این مطالعه نشان داد در صورت تامین منابع لازم برای اجرای برنامه ؛شامل نیروی انسانی و منابع مالی؛ توسعه اجرای برنامه در سطح کشور با موفقیت بیشتری همراه خواهد بود. دستاوردهای بخش کارسنجی و زمان سنجی برنامه در برآورد صحیح منابع مالی و انسانی مورد نیاز برای اجرای این برنامه راهگشا است. در راستای تامین منابع، پیشنهاد گردید اقداماتی نیز برای جلب توجه و افزایش انگیزه مخاطبان برای شرکت فعال در برنامه اندیشیده شود تا مشارکت جمعیت هدف در برنامه به بالاترین سطح ممکن ارتقا داده شود.

هیات علمی پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی در پایان بیان کرد: ارزیابی ابعاد مداخلات و برنامه های سلامت، پیش از اجرای گسترده آن در سطح کشور، نقش مهمی در جهت دهی صحیح منابع محدود حوزه سلامت و اثربخشی مداخلات سلامت خواهد داشت و توجه به این مرحله در پیشبرد اهداف نظام سلامت بسیار موثر است.