قطعا «پژوهش» ارزان‌ترین و دقیق‌ترین راهکار حل مشکلات است

رییس سازمان جهاددانشگاهی صنعتی شریف خاطرنشان کرد: درک دقیق ما از میزان وابستگی‌های فنی و مهندسی در صنایع مهم نفت و گاز، خودرو، ریلی و ... به خارج از کشور، از زمانی شروع شد که تحریم‌ها آغاز و روز به روز نیز تشدید شد، ولی خوشبختانه کمبودهای حاصل از تحریم موجب شد به صورت متمرکز و بنیادی در این حوزه‌ها همت کنیم.

وی افزود: در سازمان جهاددانشگاهی صنعتی شریف و پژوهشکده توسعه تکنولوژی، بیش از 2500 پروژه پژوهشی غالبا کاربردی انجام شده است. این یعنی این‌که توان این سازمان در رفع وابستگی و حل مشکلات صنایع، از مزیت‌های خاص بوده و ساز و کار مناسبی برای تبدیل تحریم به فرصت‌های خودکفایی وجود دارد. در بسیاری از پروژه‌ها، نمونه‌ها برای اولین بار در کشور توسط این سازمان طراحی و ساخته شده‌اند و این حرکت کماکان ادامه دارد. به عنوان مثال در حوزه نفت برای نخستین‌بار در سطح کشور و حتی منطقه نفت‌خیز خلیج‌فارس، تبدیل به نخستین سازنده برخی تجهیزات پیشرفته نفتی از جمله دستگاه لوله مغزی سیار شدیم. در حوزه بردهای الکترونیکی و خدمات فنی‌ مهندسی نیز اقدامات بسیار خوبی صورت پذیرفته است و با تکیه بر این استعدادها و توانمندی‌ها، اقدام به رفع مشکلات صنایع در زمینه‌های فنی- مهندسی کرده‌ایم.

رییس سازمان جهاد‌دانشگاهی صنعتی شریف افزود: در چند سال اخیر با تشدید مشکلات ناشی از تحریم‌ها، با توجه به رویکرد مناسب مدیران صنایع استراتژیک در کشور، این حرکت ضرب‌آهنگ سریع‌تری به خود گرفته است و شاهد همکاری‌ها و هماهنگی‌های بسیاری در صنایع مختلف برای حل مشکلات و رفع کمبودها بوده‌ایم و این روند رو به افزایش است. به‌عنوان مثال در صنایع خودرو، از مهم‌ترین قطعات فناور، بردهای الکترونیک در خودرو هستند که این سازمان با روش‌های مهندسی در توسعه فناوری و محصول نسبت به نمونه‌سازی و توسعه این اقلام، سعی در بومی‌سازی قطعات دارد.

دکتر آخوندی خاطرنشان کرد: یکی از برنامه‌های سازمان، با حمایت جهاددانشگاهی مرکزی، توسعه فناوری و صادرات آن است. خوشبختانه با وجود نیروی متخصص و متعهد، کمبودی در این زمینه در کشور و در حوزه‌های فعالیت سازمان حس نمی‌شود؛ بنابراین با برنامه‌ای منسجم و روبه جلو، دسترسی به بازارهای صادراتی نیز دور از تصور نیست.

وی با اشاره به 31 طرح اولویت دار جهاددانشگاهی اظهار کرد: در این راستا این سازمان دو پروژه بسیار مهم دارد که طبق برنامه در راستای تحقق اهداف پروژه‌ها، همه‌ی اقدام‌های لازم در حال انجام است. این طرح‌ها علاوه بر تامین نیازهای داخلی کشور و جلوگیری از واردات، زمینه صادراتی مناسبی نیز ایجاد می کنند.

دکتر آخوندی گفت: معتقدم مدل تجاری که در جهاددانشگاهی تعریف شده است نیازمند بازنگری و بهبود است. چهل سال پیش و در زمان تاسیس جهاددانشگاهی در آن مقطع زمانی که مصادف بود با اوایل پیروزی انقلاب اسلامی و همزمانی آن با شروع جنگ تحمیلی، نوع ارجاع کار و نیازمندی‌ها متفاوت از امروز بود. در آن زمان به واسطه ارجاع کار و اهمیت موضوعی آن، جهاددانشگاهی حضور فعال و موثر در اکثر زمینه‌ها داشت و سازمان جهاددانشگاهی صنعتی شریف نیز از این قاعده مستثنی نبود. باید بپذیریم نوع نیاز و نحوه ارجاع و شکل کسب و کارها تا حدودی متفاوت از گذشته است؛ بنابراین در این سازمان سعی شده است تقاضاها و فرصت‌های همکاری با الگوهای جدید همخوانی بیشتری داشته باشند تا ارایه خدمات در حوزه‌های فنی- مهندسی و فناوری با شرایط بهتری صورت پذیرد.

رییس سازمان جهاددانشگاهی شریف افزود: جهاددانشگاهی یک مجموعه تقریبا خودگردان است. حدود 15 تا 20 درصد منابع مالی از طریق بودجه دولتی تامین می‌شود و سایر هزینه‌ها باید از طریق انجام فعالیت‌های پژوهشی و کارفرمایی و خدمات فنی مهندسی و تجاری‌سازی فعالیت‌های پژوهشی و تحقیق و توسعه تامین شود.

وی تاکید کرد: پیشنهاد می‌کنم مدل تجاری جهاددانشگاهی مورد بازنگری قرار گرفته و فناوری‌هایی را توسعه داده و از محل فروش فناوری و شراکت با صنایع، رسالت خود را به بهترین شکل به انجام برسانیم. اولویت سازمان جهاددانشگاهی صنعتی شریف، تمرکز روی تجاری‌سازی فعالیت‌های پژوهشی، تحقیق و توسعه و ارتقای مدیریت سرمایه‌های انسانی در حوزه دانش و پژوهش است. به طوری‌که  در دو سال اخیر میزان جذب نخبگان دانشگاهی در این سازمان رو به افزایش بوده و در کنار آن سعی شده است شرایط نگهداشت و ارتقای سرمایه‌های انسانی علی‌رغم همه مشکلات اقتصادی در کشور بهبود یابند.

خودکفایی آینده، حاصل اعتماد امروز به توان داخلی

دکتر آخوندی با اشاره به لزوم تغییر ذهنیت نهادهای تصمیم‌گیر در کشور و خصوصا بخش صنعت گفت: این سوال مطرح می‌شود که کجا به توان داخلی اعتماد شده و ضربه خورده‌ایم؟ به عنوان مثال، پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی یکی از مجموعه‌های بی‌نظیر و موفق در کشور و حتی کل دنیا است که با اعتماد و حمایت مراجع تصمیم‌گیر و رفتار متعهدانه و دلسوزانه همکاران جهادی تبدیل به قطب مطرح در حوزه خاص در دنیا شده است.

وی افزود: ایران، معدن و مرکز نخبگانی است که قادر به حل مشکلات کشور هستند. چگونه این افراد در خارج از کشور توانایی حل مشکلات را دارند، اما در داخل امکان بهره‌برداری نیست؟ قطعا در سازوکار و زیرساخت‌ها و قوانین حمایتی کشور می‌بایست تجدید نظرهایی صورت بگیرد و اساس کار می‌بایست بر این رویکرد بنا شود.

رییس سازمان جهاددانشگاهی صنعتی شریف گفت: با شرایط و تشدید تحریم‌ها در چند سال اخیر، نگاه‌ها، بیش از پیش به سمت توان داخل معطوف شد که نتایج و اثرات این دوره در آینده‌ای نزدیک مشخص می‌شود و به عنوان اثرات مثبت حاصل از نگاه به داخل و تعمیق خودکفایی در صنعت ارایه خواهند شد.

تعریف جامع از زنجیره پژوهش

دکتر آخوندی تاکید کرد: مساله اصلی در خصوص پژوهش کشور، بحث ساختاری است که چندان مساله‌محور نبوده و این موضوع (مساله‌محوری) در صنایع مختلف نمود چندانی ندارد. در حوزه پژوهش‌های کاربردی و در مسایلی که مستقیما در ارتباط با حل مساله و رفع مشکلات جامعه و صنایع هستند، با مشکل مواجه هستیم.

وی افزود: زنجیره پژوهش یا حلقه‌های اصلی ارزش‌آفرین در پژوهش، به درستی تعریف نشده‌اند. پژوهش به متغیرهای متفاوتی در بحث‌های مالی، حمایتی، حکومتی، قوانین و بالادستی نیاز دارد. در مجموعه‌ی کل کشور با مشکلاتی روبرو هستیم و به‌تبع آن، این مشکلات به سایر بخش‌ها از جمله ساختار پژوهشی کشور تسری پیدا می‌کند. قطعا استفاده از پژوهش ارزان‌ترین و دقیق‌ترین راهکار حل مسایل و مشکلات است. متاسفانه هزینه‌هایی که با روش آزمون و خطا در مدیریت مسایل پرداخت می‌کنیم، بسیار بالاست.

رییس سازمان جهاددانشگاهی صنعتی شریف خاطرنشان کرد: در بحث پژوهش، با دو دسته کلی پژوهش‌های بنیادی (پایه) و کاربردی سروکار داریم. پژوهش کاربردی زمانی به نتیجه مطلوب رسیده و قابل استفاده می‌شود که پشتوانه پژوهش بنیادی داشته باشد. پژوهش بنیادی یعنی همین بحث مقاله‌ها و نتایج فعالیت‌های اساتید در دانشگاه‌ها و پژوهشکده‌ها و موسسات پژوهشی؛ وقتی تولید مقاله‌، برگزاری سمینار یا گردهمایی نباشد، قطعا انتقال مطلب صورت نمی‌گیرد.

وی افزود: اگر به پژوهش بنیادی و پایه‌ای بی‌تفاوت باشیم، قطعا در شرایطی که تلاش می‌شود در فضای فنی‌مهندسی به شکل مساله‌محور کار کرد، پشتوانه علمی لازم را در اختیار نخواهیم داشت و باید به شکل تجربی و با آزمون و خطا به نتیجه برسیم. بنابراین پژوهش پایه‌ای در انجام و ارایه خدمات فناورانه بسیار اهمیت دارد و می‌بایست به آن‌ها بها بدهیم، اما همه‌ی انتظار از پژوهش در ساختار کلی کشور تولید مقاله نیست.

رییس سازمان جهاددانشگاهی صنعتی شریف بحث خروج نخبگان را یکی از مشکلات اساسی کل کشور عنوان کرد و گفت: این مشکل به واسطه اقدامات پیشگیرانه یا فعال یک سازمان یا مجموعه تحقیقاتی مثل سازمان جهاددانشگاهی حل نمی‌شود؛ اما در حد توان، در این حوزه تلاش کرده‌ایم. در دو سال اخیر و با توجه به فعالیت‌ها و پروژه‌های فناورانه تعریف‌شده در سازمان، اقدام به جذب نیروهای جوان و نخبه داشتیم که عمدتا از دانشجویان دانشگاه‌های معتبر کشور و همچنین تعدادی از فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های معتبر که دوره تحصیلات تکمیلی خود را در دانشگاه‌های مطرح در دنیا گذرانده بودند، جذب شدند. پژوهش یک کار اصیل است و منجر به انگیزه و نشاط نزد نخبگان می‌شود.