نشست تخصصی «مسئولیت اجتماعی شرکتی و توسعه پایدار» برگزار شد

به گزارش روابط عمومی سازمان جهاددانشگاهی تهران، دکتر حسین محمودی در نشست تخصصی با عنوان مسئولیت اجتماعی شرکتی و توسعه پایدار که در حاشیه نوزدهمین نمایشگاه بین‌المللی ایران‌پلاست به همت پژوهشکده مطالعات توسعه جهاددانشگاهی تهران برگزار شد در سخنرانی خود با موضوع «مدیریت و برنامه‌ریزی مسئولیت اجتماعی در صنعت پتروشیمی» گفت: بیشترین مطالبه شرکت‌های پتروشیمی و دیگر صنایع تدوین نخستین گزارش پایداری و تهیه پروپوزال در فرصت محدود است حال آن‌که این گزارش پایان یک فرآیند است.

وی، در ادامه توضیح داد: این شرکت‌ها اغلب برگزاری یک دوره آموزشی در خصوص گزارش‌نویسی پایداری را خواستار هستند که در پاسخ به آن‌ها گفته می‌شود وقتی که سفر پایداری‌تان را آغاز نکرده‌اید، و کار را از ابتدا دنبال نکرده‌اید نمی‌توان برای شما گزارش پایداری در حوزه مسئولیت اجتماعی نوشت چون این گزارش پایان یک فرآیند به اصطلاح سفر پایداری است.

این استادیار جامعه‌شناسی محیط‌زیست دانشگاه شهیدبهشتی، با بیان این‌که گزارش پایداری پایان یک فرآیند است. پیش از آن باید مقدماتی انجام شود که به «مدیریت و برنامه‌ریزی مسئولیت اجتماعی و پایداری شرکتی» موسوم است، در ادامه خاطرنشان کرد که  ما دو اصطلاح داریم و باید این دو اصطلاح را از هم تمیز بدهیم.

در ادامه نشست، دکتر طاهره خارستانی مشاور مدیریت پایدار و مسئولانه سازمان در سخنرانی خود تحت‌عنوان «مسئولیت اجتماعی یا مسئولیت اشتباهی؟ کسب و کارها در کجای این زمین بازی هستند؟» گفت: می‌کوشم دو موضوع را به‌صورت شفاف بازگو کنم پرسش نخست این‌که CSR را چی می‌بینیم؟ وقتی مطالبه CSR می‌شود منظور چیست؟ برای فردی با بیش از 12 سال سابقه فعالیت در این حوزه، آنچه در کشورمان به‌عنوان CSR  دیده می‌شود، اخذ پول به شیوه‎های مختلف و از دسترسی‎های مختلف از کسب و کارهاست. وجه غالب آن‌چه که در کشور ما در این موضوع دیده می‌شود این است که کسب وکارها قلکی هستند که به بهانه‌های مختلف از آن‌ها پول گرفته می‌شود.

وی، ادامه داد: جایی عنوان می‌شود محیط زیست تخریب شده است در جای دیگر به مردم آسیب وارد شده است و... در واقع ما با این واقعیت مواجه هستیم. در چنین فضایی CSR  فضای لابی‌گری و باج‎خواهی  از کسب و کارهاست. در این صورت CSR  کارکرد خودش را برای کمک به بنگاه‌های اقتصادی، تولیدی، خدماتی سهمی در توسعه پایدار از دست می‌دهد. وقتی که به موضوع  CSR می‌نگریم.  پروژکتورمان را تنها بر بنگاه‌های اقتصادی و کسب و کارها متمرکز نکنیم. هیچ کدام ما چه به‌عنوان فرد و چه به‌عنوان نهاد، جدای از محیطی که در آن زندگی می‌کنیم، نیستیم. پس به عوامل بیرونی واردکننده فشار بر بنگاه‌های اقتصادی که ورودشان CSR  را به بیراهه کشانده است، توجه کنیم.

مشاور مدیریت پایدار و مسئولانه سازمان، ادامه داد: موضوع دومی که باید به آن توجه داشت به تلاش‌هایی است که برای تدوین قانون یا ابلاغ آیین‌نامه‌هایی با موضوع مسئولیت اجتماعی در چند سال اخیر انجام شده است. متأسفانه روح حاکم بر این روند هم عمدتاً بر تعریف سازوکاری برای چگونگی دریافت پول از بنگاه­های اقتصادی و  جهت‌دهی به محل مصرف آن­ها متمرکز است. در چنین شرایطی، بنگاه‌های اقتصادی پرداخت چنین مبالغی را نوعی مالیات­دهی پنهان یا نانوشته می­دانند.

دکتر هاشم واعظی عضو هیأت علمی جهاددانشگاهی و عضو کمیسیون اجتماعی و فرهنگی دولت، هم با عنوان «بررسی اسناد بالادستی حوزه مسئولیت اجتماعی» در ابتدا«آیین‌نامه مسئولیت اجتماعی شرکتی» (شرکت‌هایی زیر مجموعه دولت) مصوب هیأت دولت در مردادماه امسال و ابلاغی توسط معاون اول رئیس‌جمهور به دستگاه‌های اجرایی، تبیین کرد.

وی با تشریح مسیری که تصویب این آیین‌نامه در کمیسیون مشترک اجتماعی و فرهنگی دولت و کمیسیون برنامه و بودجه طی کرد، ادامه داد. این آیین‌نامه مبتنی بر اصول «اصلاح رویه‌های حکمرانی»، «اجباری نبودن مسئولیت اجتماعی»، «رعایت حاکمیت شرکتی شرکت‌ها»، «لحاظ شفافیت و پاسخگویی و  مطالبه‌گری» و با رویکرد علمی تدوین شده است.

عضو کمیسیون اجتماعی و فرهنگی دولت، خاطرنشان کرد: نگاه غالب در این آیین‌نامه این بود که مسئولیت اجتماعی یک سازه است، یک فعالیت با پیشینه و ادبیات علمی و دارای استانداردهای جهانی است، بر اساس قبول مسئولیت و یک وظیفه و تعهد. صدقه نیست. مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکتی، انتقال وظیفه دولت به بخش خصوصی نیست. دولت باید کار خودش را انجام بدهد و  شرکت‌ها هم کار خودشان را انجام بدهند. مسئولیت اجتماعی قابل تقلیل به یک بُعد نیست شامل محرومیت‌زدایی، محیط زیست، بهداشت و... است.

واعظی، در ادامه خاطرنشان کرد: در ادامه گفت: تدوین این آیین‌نامه با تحلیل محتوای ادبیات علمی و بحث‌های گروهی انجام شد. برای تدوین آن یک نظام سه ضلعی ظرفیت تخصصی دستگاه‌ها، نهادهای مدنی و انجمن‌های علمی نظیر انجمن جامعه‌شناسی و نهادهای پژوهشی و جهاد دانشگاهی شکل گرفت.