تولد «یاقوت»؛ نخستین گاومیش نژاد ممتاز به روش آی وی اف در پژوهشگاه ابن‌سینای جهاددانشگاهی
نخستین گوساله گاومیش‌های نژاد ممتاز به روش آی‌وی‌اف در پژوهشگاه ابن‌سینای جهاددانشگاهی متولد شد.
دکتر شیرازی درباره روند تولید جنین از گاومیش‌های ممتاز توضیح داد: در ابتدا گاومیش‌های ماده حدوداً ۱۳ تا ۱۵ ماهه که هنوز وارد چرخه تولیدمثل طبیعی نشدند، با استفاده از هورمون‌های گونادوتروپین تحت القای رشد فولیکولی قرار گرفته و پس از رشد فولیکول‌ها، تخمک‌ها به روش سونوگرافیک از سطوح تخمدانی اخذ و پس از شستشو و طی مراحل بلوغ در آزمایشگاه با بهترین اسپرم‌های وارداتی بارور می‌شوند. سپس تخمک‌های بارورشده در محیط کشت جنین مراحل رشد تا مرحله بلاستوسیست را طی نموده و به روش انجماد شیشه‌ای منجمد و در ازت مایع نگهداری می‌شوند.
وی در ادامه افزود: در مرحله بعد، پس از بررسی دقیق دستگاه تولیدمثلی گاومیش‌های گیرنده از نظر عدم وجود نقایص مادرزادی، چسبندگی و عفونت، همزمان‌سازی سیکل تولیدمثل در گاومیش‌های گیرنده انجام و جنین‌ها از حالت انجماد خارج‌شده و انتقال جنین توسط کاتیتر مخصوص صورت می‌گرفت. ۳۵ روز پس از انتقال با بررسی سونوگرافیک 40 درصد موارد انتقال موفقیت‌آمیز و منجر به آبستنی شده و تاکنون ۲ گاومیش نر متولدشده‌اند و منتظر زایمان ۶ گاومیش آبستن در ماه‌های آتی هستیم.
دکتر سارا برجیان بروجنی، دامپزشک و پژوهشگر پژوهشگاه ابن‌سینای جهاددانشگاهی درباره اهمیت این موضوع توضیح داد: یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در حوزه امنیت غذایی، انتخاب دام‌های سازگار با اقلیم کشور و درعین‌حال، دارای راندمان مناسب تولید است. با توجه به سابقه طولانی پرورش گاومیش در کشور، به‌عنوان یک دام بومی ارزشمند که برخلاف گونه گاو، وابستگی غذایی بسیار کمی به نهاده‌های دامی وارداتی دارد، در کنار خصوصیاتی ماندگاری بالا در گله، مقاومت نسبت به بیماری‌ها و شرایط اقلیمی سخت، هزینه خوراک پایین و کیفیت بالای شیر (چربی بالای ۸ درصد و پروتیین ۴/۲ درصد)، تکثیر گاومیش‌های ممتاز و شکل‌گیری گاومیشداریهای صنعتی در کشور، تصمیمی استراتژیک است.
وی در ادامه افزود: با توجه به محدودیت تعداد گاومیش‌های با خصوصیات برتر ژنتیکی برای استفاده در گاومیشداریهای صنعتی، استفاده از فناوری «تولید آزمایشگاهی جنین» با تسریع روند اصلاح نژاد به رونق اقتصادی گاومیش‌داری در ایران بسیار کمک می‌کند.
مدیر گروه پژوهشی جنین‌شناسی و آندرولوژی پژوهشگاه ابن‌سینا درباره اهمیت این دستاورد گفت: گاومیش دام هزاره سوم لقب گرفته است زیرا به لحاظ کیفیت شیر تولیدی ، هزینه خوراک و ماندگاری در سطح گله بسیار سودآور بوده و کیفیت و چربی بالای شیر گاومیش (بیش از ۷ درصد چربی) در صنعت تولید محصولات لبنی بسیار حائز اهمیت است. برای نمونه، در کشور ایتالیا که یکی از بزرگ‌ترین پرورش‌دهندگان گاومیش جهان و از کشورهای پیشرو و صادرکننده در زمینه محصولات لبنی است از شیر گاومیش در تولید محصولاتی همچون پنیر موزارلا استفاده می‌شود. از دیگر مزایای اقتصادی گاومیش در مقایسه با گاو می‌توان به هزینه‌های خوراک و نگهداری کمتر آن نسبت به گاو (حدود ۵۰ درصد کمتر)، ماندگاری بالا در گله و مقاومت نسبت به بیماری‌ها و شرایط اقلیمی سخت اشاره کرد. از این رو امروزه در جهان گاومیش‌داری صنعتی از اهمیت بسزایی برخوردار است.
وی در پایان یادآور شد: چرخه تولیدمثل گاومیش ماده به‌طور طبیعی یک چرخه یک تا یک و نیم ساله است اما با روش استحصال سونوگرافیک تخمک می‌توان از گاومیش های ممتاز هر هفته یا هر دو هفته یکبار، تعداد قابل توجهی تخمک استحصال و آن‌ها را به روش آی‌وی‌اف با بهترین اسپرم‌ها بارور نمود. بدین ترتیب می توان در یک بازه زمانی کوتاه، ژنوم گاومیش های ممتاز را تکثیر و واحد دامداری را به حداکثر سوددهی رساند. طبیعتاً این دستاورد نقش بسزایی در خودکفایی صنایع دامی کشور داشته و در شکوفایی و تحول صنعت تولید محصولات لبنی کمک شایانی خواهد کرد.