مروری بر طرح‌های پژوهشی جهاددانشگاهی قم؛
از تحقیقات درمان سرطان سینه تا تاثیر کلم قمری بر ماندگاری سلول‌های بنیادی
به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی قم، هدی فضائلی در تشریح طرح‌های پژوهشی اخیر جهاددانشگاهی استان قم بیان کرد: یکی از طرح‌های سال گذشته که تا امسال هم ادامه پیدا کرده و مراحل نهایی آن در حال انجام است، طرحی است که در مورد سرطان سینه انجام می‌شود و قرار است محصولات ترشحی سلول‌های بنیادی مزانشیمی (اگزوزوم‌ها) به‌عنوان حامل عاملی ضد سرطانی (در اینجا میکرو آران ای) مورد استفاده و تاثیر عامل مذکور بر میزان متاستاز و مهاجرت لاین‌های سلولی سرطانی مورد بررسی قرار گیرد تا به این ترتیب در ایجاد روشی نوین و نگرشی جدید در مورد سرطان سینه گام برداریم.
استحصال سلول‌های جنسی از خون قاعدگی
مدیر اجرایی معاونت پژوهشی افزود: یکی دیگر از طرح‌های سال گذشته طرحی بود که بر روی سلول‌های بنیادی اندومتریال مشتق از خون قاعدگی خانم‌ها انجام گرفت. از آن‌جا که خون قاعدگی همواره به‌عنوان یک زباله بیولوژیک دور ریخته می‌شود، در سال‌های اخیر استفاده از این منبع سلول بنیادی در مطالعات تحقیقاتی به دلیل دسترسی آسان و غیرتهاجمی بودن عمل جمع‌آوری نمونه، بسیار مورد توجه قرار گرفته است به‌طوری‌که هیچ‌گونه آسیبی متوجه فرد دهنده نمونه نخواهد شد.
وی در مورد هدف این طرح بیان کرد: در صورت موفقیت در این طرح می‌توانیم سلول‌های بنیادی اندومتریال را در خانم‌هایی که تخمک‌هایشان از کیفیت مناسبی برخوردار نیست یا فاقد تخمک هستند به سمت سلول‌های شبه تخمک تمایز بدهیم. این کار می‌تواند برای این دسته از بیماران بسیار امیدبخش باشد چراکه به‌این‌وسیله می‌توانند با استفاده از سلول‌های بنیادی خودشان سلول‌های جنسی زایا را به دست آورند و در نهایت فرزند بیولوژیک خود را داشته باشند. در حال حاضر این طرح در فاز آزمایشگاهی در حال اجراست و نتایج جالب‌توجهی نیز از آن حاصل شده است.
تاثیر کلم قمری بر ماندگاری سلول‌های بنیادی
فضائلی به پژوهش در عصاره گیاه براسیکا اشاره کرد و گفت: طرح دیگری هم که کار شده بر روی عصاره‌ی گیاه براسیکا یا همان کلم قمری است که از گیاهان بومی شهر قم است. با توجه به ترکیباتی که این گیاه دارد از عصاره آن در کشت سلول‌های بنیادی استفاده کردیم تا تاثیر آن را در تکثیر و بقای سلول‌های بنیادی در شرایط آزمایشگاهی بسنجیم و به‌این‌ترتیب شرایط کشت سلول‌های بنیادی در آزمایشگاه را بهینه‌سازی کنیم.
امید پژوهشگران برای بالینی شدن سلول درمانی ضایعات غضروفی
مدیر اجرایی معاونت پژوهشی در خصوص طرح‌های مرکز ناباروری جهاددانشگاهی قم در سال 1398 بیان کرد: یکی از طرح‌هایی که امسال در دست اجرا داریم طرح درمان استئوآرتریت در مدل موشی است که طرح‌نامه آن در شورای علمی در حال بررسی است و پس از اخذ کد اخلاق و مجوزهای شورای عملی طرح آغاز خواهد شد.
فضائلی افزود: در این پژوهش قرار است مدل‌های موشی دارای ضایعه غضروفی (مدل استئوآرتریتی) را ایجاده کرده و سپس با تزریق اگزوزوم‌های سلول‌های بنیادی مستخرج از دو منبع مختلف بافت چربی و مغز استخوان به محل ضایعه غضروفی اثرات ترمیمی را بررسی کرده از لحاظ میزان ترمیم حاصله دو منبع سلولی را مورد قیاس قرار دهیم.
وی تصریح کرد: این طرح می‌تواند گامی ابتدایی در جهت بالینی شدن استفاده از اگزوزوم‌ها درترمیم ضایعات غضروفی می‌باشد، بسیار حائز اهمیت است و در صورت نتیجه‌بخش بودن آن می‌توانیم نسبت به انجام آن در مقیاس کارآزمایی بالینی اقدام کنیم.
وی تاکید کرد: سلول درمانی یکی از روش‌های رایج برای درمان ضایعات غضروفی است اما در روش سلول درمانی خطر تومورزایی و محدودیت‌های دیگر وجود دارد که سلول درمانی را به یک اقدام مخاطره‌آمیز تبدیل می‌کند، درحالی‌که استفاده از محصولات ترشحی سلول‌های بنیادی خطرات سلول درمانی را ندارد و همان اثرات را ایجاد می‌کند.
خدمات مرکز تحقیقات جهاددانشگاهی استان قم
مدیر اجرایی معاونت پژوهشی جهاددانشگاهی استان قم به برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای دانشجویان در جهاددانشگاهی اشاره کرد و گفت: از نمونه کارگاه‌هایی که برای مهارت افزایی دانشجویان استان قم به‌طور مداوم برگزار می‌شود کارگاه Real Time PCR است و تا پایان سال کارگاه استخراج و کشت سلول‌های بنیادی و آموزش نرم‌افزار SPSS نیز برگزار خواهد شد.
فضائلی تاکید کرد: گروه‌های پژوهشی جهاددانشگاهی استان قم تا پایان سال 1398 نسبت به جذب کارآموز نیز اقدام خواهد کرد و در این زمینه اولویت با کسانی خواهد بود که در کارگاه‌های آموزشی شرکت کرده باشند و تا حدودی با تکنیک‌های کار در آزمایشگاه آشنایی داشته باشند و به‌این‌ترتیب بتوانند به‌عنوان همکار در طرح‌های پژوهشی واحد حضور فعال داشته باشند.
وی افزود: جهاددانشگاهی استان قم در خدمتی دیگر پایان‌نامه دانشجویان مقاطع دکتری و کارشناسی ارشد را در معاونت پژوهشی پذیرش می‌کند. در این خدمت یکی از پژوهشگران جهاددانشگاهی به‌عنوان ناظر در تمام مراحل انجام کار عملی پایان‌نامه در کنار دانشجو خواهد بود و تکنیک‌های مورد نیاز را به وی آموزش خواهد داد. همچنین درصورتی‌که دانشجو برای انجام پایان‌نامه به تجهیزات خاصی نیاز داشته باشد تجهیزات فوق مدرن جهاددانشگاهی به‌عنوان خدمتی دیگر در اختیار وی قرار خواهد گرفت.